Nu heeft reizen zeker zijn bekoring. Je ziet elders wat je hier niet ziet, je ervaart elders wat je hier nooit zult ervaren en je ontmoet elders mensen die je hier nu eenmaal niet tegenkomt. Bovendien schijnt daar vaker de zon. Waarbij je het overigens, na een verblijf in droge en dorre streken, meer gaat waarderen dat bij ons de zon niet zo uitbundig schijnt en het hier toch ook regelmatig regent.Ik heb zelf in de loop der jaren heel wat gereisd en heb dat altijd als waardevol ervaren. Wel moet je natuurlijk uitkijken dat, wanneer je een paar keer in Afrika geweest bent, je niet denkt dat je nu helemaal doorhebt hoe het komt dat ze daar steeds maar arm blijven.

Maar al dat reizen heeft ook zijn schaduwzijden. Niet alleen door de risico’s die je loopt in het verkeer. Maar ook door de extra belasting van het milieu. Wie met de auto op pad gaat maakt in de vakantie vaak heel wat kilometers en ook de snelle groei van het vakantievliegverkeer is een bedenkelijk verschijnsel. En in exotische oorden is er niet alleen het gevaar van voedselvergiftiging, maar is de kans op een enge ziekte ook niet denkbeeldig. Verder is er het risico van diefstal of roofoverval en bovendien geldt: wat baat het een mens zo hij de hele wereld bereist en schade lijdt aan zijn ziel?

Je ziet nogal eens dat wanneer mensen elders verkeren, er in ethisch en godsdienstig opzicht meer mee door kan. Zondags en door de week doet men dan dingen die men thuis (al dan niet als gevolg van de sociale controle) toch niet zou doen. Beseft men thuis nog wel dat het niet om het even is waar men naar de kerk gaat, in den vreemde gaat men daar veel makkelijker mee om. Het is dan al gauw goed. Het zijn daar toch ook christenen, al denken en leven ze anders dan wij!

Maar wat hier niet mag, mag daar ook niet en wat hier qua leer niet door de beugel kan, kan het daar ook niet. Voor God maakt het niet uit of we nu in Nederland, Noorwegen of Nicaragua verblijven. „Zijn ogen doorlopen de ganse aarde” (2 Kron. 16:9). Als we dat fundamentele uitgangspunt maar ter harte nemen, is er vervolgens alle reden om rekening te houden met bijzondere omstandigheden.

Eind vorige maand werden we opgeschrikt door berichten over beroving en verkrachting van Nederlandse vrouwen in Kenia. Die waren daar voor een werkvakantie om een buurtcentrum te schilderen. Dergelijke werkvakanties in meer of minder exotische landen kunnen zich de laatste jaren in een grote populariteit verheugen. Op die manier proberen jongeren het nuttige en het aangename te verenigen. Je beleeft van alles en je doet nog goed werk ook. Soms laat men zich sponsoren door zijn omgeving.

Maar zoals de afschuwelijke gebeurtenissen in Kenia laten zien, is zo’n verblijf niet zonder forse risico’s. Blanken zijn per definitie rijk en blanke vrouwen gelden als extra aantrekkelijk. Die risico’s worden door de deelnemers in hun enthousiasme vaak onvoldoende onder ogen gezien. Dat geldt eveneens voor allerlei andere reizen die jongeren maken. Meestal loopt het goed af, maar als er wat gebeurt moet je ook zeggen: Het is geen wonder!

En wat is het nut van dergelijke werkvakanties? In Kenia kunnen ze ook schilderen. Recent kwam ik een bericht tegen van een groep van 29 jongeren die drie weken naar Peru gingen om daar een school te bouwen. De kerkelijke gemeente had daarvoor 30.000 euro bijeengebracht. Maar voor dat geld kun je in Peru heel wat bouwvakkers aan het werk zetten!

Het voordeel van dergelijke werkvakanties komt dan ook meer bij de deelnemers terecht dan dat het een efficiënte investering is in het welzijn van arme mensen elders ter wereld. Een werkvakantie staat goed op je cv en draagt bij aan je ontplooiing. Eventuele sponsors moeten zich dat wel realiseren.

De auteur is oud-hoofdredacteurvan het RD. Reageren aan scribent? gedachtegoed@refdag.nl.