„In het verleden hebben wij mensen naar El Salvador, Honduras, Nicaragua, Polen en Rusland gestuurd. Maar ditmaal gaan ze naar Florida om rapport uit te brengen over het verloop van de verkiezingen daar”, aldus Allen Weinstein, voorzitter van het Center for Democracy in Washington. De oorzaak voor deze bijzondere belangstelling is het omstreden verloop van de presidentsverkiezingen in november 2000. De uitslag was toen zo krap dat Democraten en Republikeinen de strijd na diverse hertellingen uiteindelijk uitvochten via de rechter.

Met het antieke ponskaartensysteem werd Florida de lacher van de Amerikaanse democratie. Dat nooit meer, zo werd na de verkiezingen geroepen. Maar enkele maanden geleden -bij de voorverkiezingen voor de huidige verkiezingsronde- lukte het weer niet. Probleem was dat de intussen aangeschafte hypermoderne elektronische kiesapparatuur minder gemakkelijk functioneerde dan gedacht. Aangezien er onvoldoende tijd voor training voor begeleiders was uitgetrokken, werd het opnieuw een chaos. In sommige districten duurde het tellen van de stemmen bijna een week.

Het schaamrood steeg de inwoners van Florida naar de kaken, vooral in het beruchte district Miami-Dade. Dat werd twee jaar geleden wereldberoemd door foto’s van turende functionarissen die ponskaarten bestudeerden; was het ponsgat nu wel helemaal, niet helemaal, of half, of eigenlijk…? Men heeft ditmaal het zekere voor het onzekere genomen en houdt naast de kostbare nieuwe apparatuur stapels traditionele stembiljetten gereed voor het geval het nieuwe systeem onverhoopt mocht sneuvelen.

De waarnemers, onder wie vertegenwoordigers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), zullen niet alleen op het tellen letten, maar ook op de toegang tot de kieslokalen. Twee jaar geleden klaagden vooral zwarte kiezers dat zij soms niet werden toegelaten tot kieslokalen omdat hun naam niet op de lijst stond, omdat hun adres niet klopte en om allerlei andere redenen. Volgens een onderzoek van de burgerrechtenorganisatie American Civil Liberties Union (ACLU) gebeurde dit overal, maar werden zwarte kiezers in het bijzonder gediscrimineerd.

Florida is overigens niet de enige staat waarvoor bijzondere belangstelling bestaat. Inspecteurs van de federale overheid worden bijvoorbeeld naar Zuid-Dakota gestuurd, omdat er na de verkiezingen in 2000 klachten waren dat Amerika’s oorspronkelijke bewoners -de indianen- daar waren gediscrimineerd. Allen Weinstein vreest dat deze belangstelling niet alle problemen zal kunnen voorkomen: „Volgens de peilingen wordt het op veel plaatsen een nek-aan-nekrace. Het is dus van groot belang dat alle geldige stemmen correct worden geteld, maar je kunt erop rekenen dat partijen die nipt verliezen de geldigheid van de stemmingen zullen aanvechten. En misschien zelfs opnieuw naar de rechter stappen.”