”Terug van weggeweest? De actualiteit van de Tien Geboden”
Bundel ter gelegenheid van het vijfde lustrum van Yir’at ’Adonay, dispuut der CSFR te Groningen, onder redactie van Pieter Jan Dijkman e.a.
Pagina’s: 122
Prijs: €(4,55 (ƒ(10,-); te bestellen bij Thea van Unen, Aquamarijnstraat 697, 9743, PS Groningen, tel. 050-5732388.Als Jos Brink een huwelijk bevestigt, heeft hij moeite met de gebruikelijke zin over echtscheiding in de huwelijksformulieren. Daarom voegt hij het woordje ”werkelijk” toe en maakt ervan: „Wat God werkelijk verbonden heeft, zal de mens niet scheiden.” Hij geeft als toelichting: „Want dan kan de mens niet scheiden. Als mensen zich niet meer verbonden voelen, moeten ze vooral gaan scheiden.”

Het bovenstaande is te lezen in de lustrumbundel van het Groningse dispuut Yir’at ’Adonay. Tijdens het lustrum van dit CSFR-dispuut stond de actualiteit van de Tien Geboden centraal en daarbij past een uitgebreide bloemlezing van citaten van bekende Nederlanders. De meest uiteenlopende opvattingen komen naar voren.

De lustrumbundel heeft als titel meegekregen: ”Terug van weggeweest? De actualiteit van de Tien Geboden”. Doeko Bosscher, rector van de Rijksuniversiteit Groningen, was bereid een woord vooraf te schrijven. Daarin feliciteert hij de vereniging, maar hij geeft ook aan dat het motto in zoverre niet klopt, dat de beginselen waarop de CSFR zich beroept zijns inziens nooit echt zijn „weggeweest.” Die waarden zijn volgens hem alleen een tijdje aan het zicht onttrokken geweest, maar altijd sterk genoeg gebleven om aan de emotie en het verstand van mensen te appelleren.

De lustrumcommissie bedoelt echter te zeggen dat er in Nederland steeds meer aandacht komt voor moraal en ethisch besef. Diverse politici doen een beroep op normen en waarden binnen de Nederlandse samenleving.

Spraakverwarring
Met de bovenstaande verschillende uitspraken worden diverse kanten van het thema belicht, en blijkt er ook een behoorlijke spraakverwarring te zijn. Het is jammer dat de bundel de vraagstelling niet helderder belicht. Immers, een toenemend moreel besef hoeft op zich nog niet te maken te hebben met de Tien Geboden. De waarden waaraan politici refereren hebben in de meeste gevallen alleen maar te maken met een paar geboden en zeker niet met alle tien.

Velen zijn van mening dat euthanasie en echtscheiding geoorloofd zijn, maar dat er niet willekeurig gedood mag worden. Het hedendaagse ethische beraad is vaak een handwerk waarbij algemeen menselijke normen zorgvuldig geactualiseerd moeten worden (”goed doen” en ”niet schaden”). Daarbij staan we nog een heel eind af van de geboden die God gegeven heeft in het kader van Zijn verbond. Die geboden staan niet op zichzelf en kunnen ook niet zomaar uit de godsdienstige context gehaald worden!

In de bundel staan een paar bijdragen die op aspecten van de Tien Geboden ingaan. Zo schrijft Theo van de Louw over het vijfde gebod en belicht hij vooral het aspect van bereidheid tot verzorging van de ouders wanneer die zelf daartoe niet meer in staat zijn. Jacolien de Koning Gans geeft gedachten van het Jodendom weer over de Tien Geboden.

Studentenleven
Nadat er zo enige bezinnende artikelen zijn geboden over het thema, gaat de tweede helft van de bundel over de geschiedenis van het dispuut. Allerlei herinneringen worden opgehaald in de vorm van leuke anekdotes. De achtergrond van het eigen dispuutslied, ’highlights’ van de geschiedenis, een stamboom van de onderlinge dispuutsverhouding van de leden en een overzicht van de bestuursleden van 25 jaar completeren de bundel. Serieuze en ontspannende zaken blijken hand in hand te kunnen gaan en zijn kenmerkend voor het studentenleven.

De bundel geeft een interessante doorkijk van het Groningse dispuut en zal vooral bij de eigen leden en oud-leden zijn weg wel vinden. Mogelijk dat aspirant-studenten zich op deze manier kunnen oriënteren op het lidmaatschap van het dispuut. Voor buitenstaanders bevat de bundel aanzetten tot bezinning, maar die zijn nogal onvolledig. De eigenlijke waarde van het dispuut ligt vooral in de vorming van mensen en dat is altijd meer dan in enige pagina’s naar voren kan komen.