Ontzetting in Duitsland over ”dr. Tod”
HAMBURG - Met ontzetting hebben politieke partijen en kerken in Duitsland gereageerd op de stervensbegeleiding die is uitgevoerd door de vroegere Hamburgse minister van Justitie, Roger Kusch. De jurist vertelde dinsdag in Hamburg in geuren en kleuren het geval van de 79-jarige Bettina Sch. De vrouw uit Würzburg had zaterdag in het bijzin van Kusch twee bekers gif gedronken en was daarna gestorven.
Kusch, in de media aangeduid als dr. Tod, had voordat de vrouw het bewustzijn verloor de kamer verlaten, maar heeft haar sterven met een vooraf geïnstalleerde camera gefilmd. De openbare aanklagers in Würzburg en Hamburg gaan na of Kusch kan worden vervolgd.Kusch, in het verleden lid van de christendemocratische CDU, is een eigen partij begonnen die zich sterk maakt voor stervenshulp. Hij heeft daartoe in maart een omstreden ”zelfdodingsmachine” voorgesteld, als alternatief voor de Zwitserse stervenshulpvereniging Dignitas. De machine functioneert naar het voorbeeld van de omstreden injectie die in de Verenigde Staten bij de doodstraf wordt toegepast.
Deze machine had Kusch niet bij de dood van de vrouw uit Würzburg gebruikt. De bejaarde vrouw was niet zwaar ziek geweest, maar was bang voor een leven in een verzorgingshuis. Ze heeft een mix van een kalmeringsmiddel en medicijnen tegen malaria ingenomen. Om de vrije keus van de vrouw voor de „begeleide suïcide” te tonen, liet Kusch op video opgenomen interviews met de vrouw zien.
„Het is een vrij, modern en ontwikkeld land onwaardig zijn hulpbehoevende burgers aan het einde van hun leven naar Zürich te sturen om daar te sterven”, verdedigde Kusch zijn actie. In Duitsland is actieve stervenshulp verboden. Verschillende mensen die willen sterven rijden daarom naar Zwitserland, om zich bijvoorbeeld bij de vereniging Dignitas te laten helpen bij het sterven.
Kusch had de oude vrouw zaterdagochtend in haar woning opgezocht, waar ze de door haar zelf gekochte medicijnen klaar had liggen. Hij heeft toen een videocamera opgesteld. Toen ze de tweede beker met de dodelijke mix had leeggedronken verliet Kusch de woning. Drie uur later keerde hij terug. Hij pakte de camera in en verliet de woning opnieuw. Kusch: „Het meest moeilijkste was voor mij dat ik niet mocht toekijken bij het sterven van mevrouw Sch. Ik moest terwijl mevrouw nog leefde de ruimte verlaten om zelf niet strafbaar te zijn.”
Verschillende Duitse deelstaten hebben in een reactie aangekondigd georganiseerde stervenshulp strafbaar te willen stellen. Behalve Baden-Württemberg staan ook Beieren, Thüringen, het Saarland en Hessen achter het voorstel. Volgens het wetsinitiatief van de deelstaten komt op georganiseerde stervenshulp drie jaar gevangenisstraf te staan. „De dood mag geen profane dienstverlening worden”, aldus minister van Justitie Ulrich Goll (liberale FDP) van de deelstaat Baden-Württemberg.
De tweede voorzitter van de bondsdag, Katrin Göring-Eckardt (Grünen), noemde de stervenshulp van Kusch „absoluut onacceptabel.” „De angst wat medicijnen betreft oververzorgd te worden, maar qua verpleging te weinig te worden verzorgd en alleen in het verzorgingshuis te moeten sterven, moet niet door stervenshulp worden opgelost, maar door betere verzorging aan het einde van het leven”, verklaarde Göring-Eckardt.
De Duitse hospicevereniging verwijt Kusch dat het hem uitsluitend te doen is om aandacht. Voorzitter Eugen Brysch: „Er is recht op leven, er is ook recht op sterven, maar er is geen recht op doden. Kusch is een politieke herrieschopper die de angst van mensen misbruikt om zelf in het middelpunt te staan.” De Hamburgse SPD-afgevaardigde Jana Schiedek zei: „We hebben geen engel des doods nodig, maar verbeteringen in de zorg voor mensen op hoge leeftijd.”
In krantencommentaren wordt het optreden van Kusch alom veroordeeld. Het Hamburger Abendblatt: „De manier waarop Bettina Sch. uit het leven stapte maakt vooral duidelijk dat het de zichzelf benoemde stervensbegeleider in eerste instantie niet om de patiënte ging, maar enkel en alleen om dr. Roger Kusch. Hij heeft een grens overschreden, hij gebruikt het levensverdriet van een oude dame voor zijn eigen belangen. Het is aan de rechter dit macabere gebeuren te stoppen.”
De voorzitter van de Duitse vereniging van artsen, Jörg-Dietrich Hoppe, viel Kusch in een reactie scherp aan: „Het is afschuwelijk en stuitend hoe hier een arrogante cynicus de eenzaamheid van een oude vrouw uitbuit om zijn geldingsdrang te bevredigen.”