Kort samengevat waren dat de ervaringen van de ouders Sandra en André in de vorige aflevering.Hoe is het mogelijk, vraag je je in alle ernst af. Er is een poging gedaan het te beschrijven. Drie jaar geleden verscheen bij uitgeverij Contact het boek ”Onschuldig achter de tralies” van Ana van Es en Bram Hulzebos. Zij ontdekten dat al sinds 1905 een groot deel van de cellen in jeugdgevangenissen wordt bezet door jongeren die daar niet strafrechtelijk zijn geplaatst. Ze zitten daar omdat ze thuis niet te handhaven zijn, of omdat ze slachtoffer zijn van mishandeling of seksueel misbruik. Ze hebben professionele hulp nodig in een gewoon internaat, of binnen de psychiatrie, maar vanwege de lange wachtlijsten zitten ze soms langdurig samen met criminele leeftijdsgenootjes achter gesloten deuren.

Er is ook een organisatie actief op dit gebied, de stichting Misplaatst (www.misplaatst.info), die net zo lang de politiek heeft bestookt tot er wijzigingen werden toegezegd. Nu is er een programma in gang gezet dat ertoe moet leiden dat een aantal jeugdgevangenissen wordt omgevormd tot jeugdinstellingen waar alleen jongeren worden geplaatst die niet zijn veroordeeld.

De stichting Misplaatst is opgericht door het echtpaar Brakel dat een zoon heeft met een hechtingsstoornis. Het ging met hem van kwaad tot erger, totdat de politie aan de deur kwam. Via het Riagg werd Tim doorverwezen naar een zogeheten open behandelplek. Wel een plek met een enorme wachtlijst. Daar wisten ze bij het Riagg wel iets op. Als zijn ouders Tim onder toezicht zouden laten stellen, zou hij een gezinsvoogd krijgen en kon er een machtiging voor een uithuisplaatsing worden afgegeven. Dan zou het allemaal veel sneller gaan.

Inderdaad. Hij kon snel worden geplaatst. Zijn ouders leverden hem af in een internaat waarvan ze dachten dat hij daar een behandeling zou ondergaan. Thuis ontdekten ze via internet dat het om een ordinaire jeugdgevangenis ging. Tim was inmiddels ontluisd en een bewaker had zijn anus al geïnspecteerd. Visitatie heet dat met een mooi woord. Hij mocht niet eens zijn eigen ondergoed houden.

Tim kwam tussen jeugdcriminelen te zitten. De een had zijn zusje verkracht en de ander zijn vriendin in brand gestoken. Het verschil was alleen dat zij wisten hoe lang ze nog moesten opknappen en dat Tim alleen maar kon raden naar de tijd dat hij daar nog moest verblijven. Gelukkig kregen zijn ouders de kans na drie maanden aan de rechter te vertellen wat er aan de hand was. De rechter was het roerend met hen eens en besloot de machtiging voor uithuisplaatsing niet te verlengen. Het echtpaar adviseert sindsdien alle ouders die in vergelijkbare omstandigheden verkeren zich met hand en tand tegen een ondertoezichtstelling te verzetten. Dan ben je namelijk alle zeggenschap kwijt.

Terug naar André, de vader van Lia, want hij zit nog met een brandende vraag: Waarom laten zowel medewerkers van Bureau Jeugdzorg als van de betreffende instellingen zo weinig van zich horen? Waarom beschikken de mensen van Bureau Jeugdzorg bijvoorbeeld niet over een zorgatlas met alle behandelcentra, terwijl zij degenen zijn die moeten verwijzen? Waarom zijn zij zo gelaten? Het kan volgens André niet anders of de onvrede over het huidige gebrekkige systeem moet huizenhoog zijn. Daarom zou hij graag met hen in contact willen komen. Het gaat hem daarbij niet alleen om het belang van zijn dochter maar om dat van een hele lichting jongeren in wie nu moet worden geïnvesteerd. Gebeurt dat niet, dan rest alleen nog puinruimen.

Dat is in de eerste plaats natuurlijk zonde van deze jongeren. Maar André wijst -terecht- ook op de maatschappelijke kosten. Dat kan hij treffend illustreren. Een neefje van Lia, met wie zijn vrouw en hij contact hebben, groeit op voor galg en rad en er is niemand die ingrijpt. De politie wacht nu tot hij twaalf is en laat hem dan onder toezicht stellen zodat hij achter de tralies kan worden gezet. Maar het zou -zo redeneert André- toch veel logischer zijn de jongen zo snel mogelijk een heropvoeding te geven? Anders belandt hij waarschijnlijk in de criminaliteit en wat kost dat de samenleving niet?

Samen met anderen wil André de medewerkers uit de sector de komende tijd via diverse kanalen oproepen zich te melden. Anonimiteit is strikt gegarandeerd. Het centrale adres is JeugdZorgen@gmail.com. Ik wil het graag doorgeven, want hoe eerder aan de gemelde misstanden een einde komt, hoe beter.