Grote banken ontdekken microkrediet
De grote internationale banken ontdekken de mogelijkheden van het kleine krediet. Via het verstrekken van geld aan microkredietinstellingen hopen zij miljoenen potentiële nieuwe klanten in ontwikkelingslanden, de ’unbanked’ die verder geen toegang hebben tot financiële diensten, aan zich te binden.
„Deze markt is te groot om te negeren", weet Padmaya Reddy zeker. Als oprichter van Spandana, een van de grootste microfinancieringsfondsen in India, is ze overtuigd van de winstkansen die microfinanciering aan de grote internationale banken biedt. „Er zijn miljarden te winnen. Miljarden klanten en miljarden dollars" hield ze maandag een gehoor van bankiers voor.De bankiers kwamen bij elkaar om een recent onderzoek van ING naar microfinanciering door grote banken te bespreken. Uit het rapport, getiteld ’A billion to gain’ (een miljard te winnen), blijkt dat commerciële banken microkrediet steeds serieuzer benaderen.
„De grootste ontdekking van microkrediet is dat arme mensen kunnen sparen, dat ze geld kunnen lenen én het terug kunnen betalen", aldus Reddy. Volgens het ING–rapport zijn twintig van de grootste financiële instellingen nu actief in microfinanciering. In 2007 was het bedrag dat zij aan microkredietinstellingen uitleenden met ongeveer 1,4 miljard dollar twee keer zo hoog als het jaar ervoor.
Het microkrediet is volwassen geworden en de kredietinstellingen in de ontwikkelingslanden willen graag doorgroeien. Hiervoor is echter financiering nodig en die komt in steeds grotere mate van commerciële banken. Volgens Karima Wardak van Oikocredit, dat al sinds de jaren zeventig microkredieten verstrekt, kunnen de banken niet wegblijven. „Hier gaat het geld verdiend worden".
Wat voor banken begon als een kleinschalige activiteit om het blazoen van de sociale verantwoordelijkheid (de zogenaamde corporate responsibility) op te poetsen, wordt een steeds serieuzere onderneming. Volgens Michel Tilmant, de bestuursvoorzitter van ING, hebben de grote banken nu allemaal een „langetermijnvisie" op microkrediet. Hierbij dienen de leningen niet alleen als hulp aan mensen die normaal geen toegang hebben tot krediet, maar ook als toegang tot een nieuwe markt.
Desondanks benadrukt Gera Voorrips van ING Microfinance dat het sociale aspect van de microkredietactiviteiten op dit moment nog wel voorop staat. „Het is nog geen echt normale business voor banken. Het geld moet uiteindelijk wel terugkomen, maar het is zeker geen cash cow".
Er bestaan volgens Voorrips ook nog legio problemen bij het verstrekken van microkrediet. „Je kunt geen Postbankrekening verkopen in Malawi. Je moet je echt aanpassen aan de lokale markt. Daar moeten de juiste producten voor verzonnen worden. Niet iederen heeft alleen maar behoefte aan krediet".
Francois Debiesse, directeur private banking van de Franse bank BNP Paribas, ziet microkrediet inmiddels wel steeds meer als normale business. Volgens hem ontslaat dit banken echter niet van de plicht om verder te kijken dan winstmaximalisatie alleen. „Elke verantwoordelijke bank moet kijken naar de echte resultaten. Helpt microfinanciering de armste mensen? Wordt er een acceptabele rente gevraagd?"
De schaalvergroting van microkrediet biedt op dit vlak volgens de experts echter hoop voor de allerarmsten. Onder druk van de toenemende concurrentie zal de rente op de microkredieten dalen, waardoor de leningen goedkoper worden.