Over de hele linie verwacht het planbureau een koopkrachtstijging van een kwart procent in 2009. Dat is 0,75 procent minder dan waar het CPB eerder op rekende.De economische groei komt in 2009 uit op 1,25 procent van het bruto binnenlands product, raamt het planbureau. In maart ging het CPB nog uit van een groei van 1,75 procent volgend jaar. Voor dit jaar handhaven de rekenmeesters van het kabinet hun prognose van 2,25 procent groei.

Volgens het CPB zijn de slechtere vooruitzichten het gevolg van de kredietcrisis en de hogere olieprijzen. De inflatie komt daardoor dit jaar uit op 1,5 procent, een kwart procent hoger dan eerder geraamd. Volgend jaar zou de geldontwaarding oplopen tot 3,5 procent.

Voor de overheidsfinanciën heeft de verslechterde economische situatie nog niet meteen gevolgen. Het CPB verwacht een overschot op de begroting van 1,8 procent in 2009. Het waarschuwt wel dat dat overschot voor een flink deel te danken is aan eenmalige meevallers.

De regeringsfracties CDA en PvdA stelden zich woensdag terughoudend op, omdat de CPB–cijfers nog niet officieel zijn. PvdA–Tweede Kamerlid Tang zei wel dat de PvdA altijd zal opkomen voor de minima. „Negatieve inkomenseffecten zullen wij zoveel mogelijk repareren". Tang tekent daarbij aan dat het kabinet „de wereldeconomie niet in de hand heeft en de mensen niet kan beschermen tegen hogere olieprijzen. We kunnen geen koopkrachtgarantie geven".

De oppositiepartijen VVD en D66 willen dat het kabinet „de tering naar de nering zet". Zij willen dat het zich weer baseert op een gemiddelde economische groei van 1,75 procent per jaar, zoals dat onder VVD–minister Zalm van Financiën het geval was. Het huidige kabinet hanteert een groeiraming van 2 procent. VVD–leider Rutte wil ook dat het kabinet afziet van de voorgenomen btw–verhoging, omdat die de inflatie verder aanwakkert.

Volgens CDA–Kamerlid De Nerée zou het juist onverstandig zijn als het kabinet de groeiraming aanpast. De Nerée wijst erop dat dat zou leiden tot lagere uitgaven van het Rijk, wat de economie verder zou aantasten. Ook moet de btw–verhoging wat het CDA betreft doorgaan, omdat het kabinet de opbrengst wil gebruiken om de lasten op arbeid te verlagen.

GroenLinks is het met De Nerée eens dat de groeiraming niet moet worden gewijzigd. Volgens Kamerlid Vendrik zou dat juist in strijd zijn met het beleid van Zalm, waarin begrotingsrust een belangrijke rol speelde. Vendrik zou het „onbestaanbaar" vinden als het kabinet berust in koopkrachtverlies voor de minima. De SP accepteert een achteruitgang voor lage inkomens eveneens niet. Net als de VVD willen de socialisten de btw–verhoging van tafel.

Minister Bos van Financiën wil nog niet reageren op de CPB–cijfers. Hij gaat ze volgens een woordvoeder eerst goed bestuderen. Het kabinet buigt zich in augustus over de overheidsbegroting voor 2009.