EU en VS voeren druk op Iran op
De Europese Unie en de Verenigde Staten hebben Iran gedreigd met nieuwe sancties als de islamitische republiek niet stopt met zijn omstreden atoomprogramma. Ondanks zware internationale druk weigert Teheran te stoppen met de verrijking van uranium.
„Iran heeft het Internationaal Atoomenergie Agentschap in het verleden genegeerd en daarom kan het land niet vertrouwd worden met de verrijking van uranium", zei de Amerikaanse president George Bush dinsdag na een EU-VS-top in de Sloveense stad Brdo. Ook noemde hij Iran met een atoomwapen ’onvoorstelbaar gevaarlijk voor de wereldvrede’. Op de persconferentie werd hij vergezeld door premier Janez Jansa van Slovenië, de huidige EU-voorzitter, en de voorzitter van de Europese Commissie Manuel Barroso.De VN-Veiligheidsraad heeft Iran al drie keer sancties opgelegd omdat het zijn uraniumverrijkingprogramma niet wil opschorten. In een gezamenlijke verklaring staat dat de VS en de EU als nieuwe strafmaatregel onder meer Iraanse banken willen isoleren om te voorkomen dat zij meewerken aan de verspreiding van atoomwapens en terrorisme.
Verrijkt uranium kan worden gebruikt als brandstof voor kerncentrales zodat elektriciteit kan worden opgewekt. Maar het is ook een onmisbare stap in de ontwikkeling van een kernwapens. Iran houdt vol dat zijn nucleaire programma alleen voor vreedzame doeleinden is bedoeld.
Bush is bezig aan zijn afscheidstour door Europa. Hij bezoekt verder nog Duitsland, Italië, Frankrijk, Groot–Brittannië, het Vaticaan en Noord-Ierland. Dinsdagavond arriveerde het staatshoofd in Duitsland. Bush doet Nederland niet aan. Wel was premier Balkenende vorige week in het Witte Huis.
Bush zei dinsdag in Slovenië ook dat een internationaal klimaatverdrag nog mogelijk is tijdens zijn termijn, die volgend jaar januari eindigt. De EU en de VS zijn diep verdeeld over de aanpak van de klimaatveranderingen. De VS hebben altijd geweigerd bindende afspraken te maken voor de vermindering van de uitstoot van het broeikasgas CO2 (kooldioxide).
De EU heeft zich verplicht om die uitstoot in 2020 terug te brengen met 20 procent, ten opzichte van het niveau van 1990. De EU wil tot min 30 procent gaan als de VS, China en India ook meedoen. Daarover is eind volgend jaar een grote conferentie in Kopenhagen.
Bush zei ook dat Turkije in zijn ogen lid moet worden van de Europese Unie. Turkije voert sinds drie jaar toetredingsonderhandelingen met de EU maar die gesprekken kunnen nog wel tien jaar duren. Het is ook niet zeker dat ze eindigen in een uitnodiging aan Turkije om volwaardig lid van de EU te worden. De Amerikanen zijn altijd groot voorstander geweest van een EU-lidmaatschap voor Turkije.
Tijdens de gesprekken in Brdo kwamen ook de toestand in Zimbabwe, de oorlog in Afghanistan, de Balkan, het Amerikaanse visumbeleid en handelskwesties aan de orde.