Door de heropvoeding, die uiteindelijk zou moeten leiden tot integratie van de indianen en inuit (eskimo’s), raakten de kinderen de banden met hun ouders en cultuur volledig kwijt. Kinderen werden op de kostscholen geslagen als ze hun eigen taal spraken en veel slachtoffers maakten melding van seksueel geweld. Ook leerden de kinderen dat ze minder waren dan andere Canadezen, een vorm van culturele genocide, aldus een slachtoffer van het gesegregeerde schoolsysteem.Canada begon in 1874 met het dwangbeleid om kinderen van minderheidsgroepen te onderwijzen. Pas in de jaren zeventig werden de scholen gesloten, één bleef zelfs open tot 1996. Oud-leerlingen kampen met identiteitsproblemen. Een relatief groot deel van deze groep is verslaafd of heeft sociale problemen.

De oorspronkelijke bevolking (van de 33 miljoen Canadezen, zijn 1,3 miljoen mensen indiaan of inuit) ijvert al jaren voor een officieel excuus van de overheid. Tien jaar geleden werd een schuw begin gemaakt met de weg die tot een officiële verontschuldiging zou leiden. Toen erkende de overheid de misstanden die op de scholen hebben plaatsgevonden. Later maakte de regering een plan om middels een commissie de slachtoffers aan het woord te laten en daarmee „de blanke pagina’s uit onze geschiedenis te vullen", aldus minister voor Indiaanse Zaken Chuck Strahl.

De commissie gaat de komende vijf jaar aan het werk om de geschiedschrijving rond te krijgen. Dit proces moet volgens Strahl leiden tot „vernieuwde hoop, geloof, wederzijds respect en vertrouwen". Ook moet de achtergestelde positie van de Indianen en Inuit hierdoor langzaam maar zeker gelijkgetrokken worden aan die van andere Canadezen. De voorzitter van de commissie hoopt over enige jaren te kunnen zeggen dat „we het beest in de ogen hebben gekeken".

Of het excuus en het werk van de commissie hier ook daadwerkelijk toe zullen leiden, is volgens critici maar zeer de vraag. Alleen Australië heeft een vergelijkbare geschiedenis. Kinderen van aboriginals moesten ook daar naar kostscholen om te assimileren in de blanke samenleving. De Australische overheid bood recent haar excuses aan voor deze gang van zaken. De verontschuldiging is echter nog te vers om te zien of daar maatschappelijke gevolgen van zijn.

In Australië kwamen de eerste schadeclaims vrij snel na het excuus van premier Kevin Rudd binnen. Aboriginals wilden gecompenseerd worden voor de ellende die hen was aangedaan. Wat dat betreft loopt Canada voor, want daar is het al enige tijd mogelijk om compensatie te krijgen als slachtoffer van het schoolsysteem. De vergoeding is circa 10.000 Canadese dollars (ruim 6000 eruo) voor het eerste jaar dat zij op zo’n school zaten, en 3000 Canadese dollars (ruim 1800 euro) voor de daaropvolgende jaren.