Djukanovic wil ‘vrij’ Montenegro
Daags na de ruime overwinning van zijn partij bij de Montenegrijnse parlementsverkiezingen heeft president Milo Djukanovic maandag gezegd dat hij Montenegro los wil maken van het federale Joegoslavië en onafhankelijkheid nastreeft.
„Mijn onderhandelingspositie is vandaag sterker dan gisteren”, aldus Djukanovic, refererend aan de absolute meerderheid die de sociaal-democratische DPS behaalde bij de verkiezingen.
Montenegro en Servië, die samen Joegoslavië vormen, hebben vorig jaar onder westerse druk een principeakkoord gesloten over voortzetting van de federatie, maar Djukanovic heeft tijdens de verkiezingsstrijd gezegd dat Montenegro uiterlijk in 2010 als zelfstandig lid zal toetreden tot de Europese Unie.
De komende weken wordt in Belgrado en de Montenegrijnse hoofdstad Podgorica onder leiding van de EU onderhandeld over de definitieve voorwaarden van het akkoord. Djukanovic zal gesteund door de verkiezingsuitslag mogelijk proberen het voorlopige akkoord op een aantal punten aan te passen, om op termijn de stap naar een zelfstandig Montenegro makkelijker te maken. „Ik heb een duidelijk mandaat van het Montenegrijnse volk. De wens van een eigen staat moet gerespecteerd worden”, aldus Djukanovic.
De Europese Unie vreest dat er opnieuw gewapende conflicten op de Balkan zullen ontstaan als ook Montenegro uit de Joegoslavische federatie treedt. Een volgende brandhaard zou volgens EU-deskundigen Kosovo kunnen zijn, waar de etnische Albanezen eveneens naar onafhankelijkheid streven.
De grote overwinning voor de DPS was een zware slag voor de voormalige bondgenoten van de Joegoslavische ex-president Slobodan Milosevic in Montenegro, die voor het handhaven van de Joegoslavische federatie zijn en die bij voorgaande verkiezingen op de steun van ongeveer de helft van het electoraat konden rekenen.
De meest waarschijnlijke uitkomst van de Servisch-Montenegrijnse besprekingen is volgens betrokkenen dat de losse alliantie voorlopig wordt voortgezet en dat van de in het akkoord opgenomen mogelijkheid gebruik wordt gemaakt om over drie jaar in beide deelrepublieken een referendum over beëindiging van de federatie en volledige onafhankelijkheid te houden.