Volgens de CDA-minister heeft de wereld zich te lang in slaap laten sussen door boterbergen en graanvoorraden, die nu definitief tot het verleden behoren. „Te lang dachten we dat het geen probleem zou worden. Maar dat is het nu wel”. Voedselrellen in onder meer Egypte en Haiti hebben de wereld met de neus op de harde feiten gedrukt: stijgende voedselprijzen vergroten de armoede. De Verenigde Naties dreigen de doelstelling om in 2015 de ergste armoede in de wereld te halveren, niet te halen.„Het gaat niet om een voedselcrisis, maar om een koopkrachtcrisis”, zegt boerendochter Verburg. Ook landbouwers in de ontwikkelingslanden kunnen eindelijk een goede prijs voor hun producten krijgen, bij hoge prijzen voor grondstoffen als kunstmest en diervoer. De boeren krijgen nu de ruimte om te investeren.

Verburg zegt dat op de dag dat de Wereldbank 775 miljoen euro beschikbaar stelt voor een voedselfonds. Ze noemt dat „een eerste goede stap”. Eerder in de week riep ze in Slovenië de andere Europese landen op de beurzen te trekken voor een oplossing op langere termijn. Ze wil dat die landen het Nederlandse voorbeeld volgen. Met PvdA-minister Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) trok Verburg voor deze regeringsperiode 50 miljoen euro uit voor gerichte programma’s. „Uniek”, zegt Verburg, „Het is voor het eerst dat zo’n afspraak gemaakt is”.

De laatste jaren ging slechts een klein percentage van de ontwikkelingshulp naar landbouw en ontwikkeling van platteland. Het accent lag meer op onderwijs en gezondheidszorg. Ten onrechte. Studies van onder meer de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) wijzen uit dat de vraag naar voedsel in de wereld sneller toeneemt dan het aanbod. Een van de oorzaken ligt in opkomende economieën als China en India, waar eetpatronen veranderen en mensen meer vlees willen eten.

Verburg is ervan overtuigd dat de wereld de stijgende vraag kan „accommoderen”. De conferentie van de Wereld Voedsel Organisatie (FAO), waaraan verscheidene regeringsleiders en VN-topman Ban Ki-moon deelnemen, moet leiden tot een agenda voor wereldwijde actie.

De oppervlakte aan landbouwgrond in de wereld krimpt. Het gaat erom dat de beschikbare grond beter benut gaat worden. De inzet van Nederland bij de conferentie wordt zoveel mogelijk afgestemd op die van de Europese Unie. Verhoging van productiviteit staat voorop en de private sector moet het doen. Meer marktwerking moet gepaard gaan met het verder openen van de grenzen voor landbouwproducten.

Gerda Verburg noemt het begrijpelijk dat regeringen in Zuid-Amerika en Azië bij de huidige voedselschaarste besloten om niet te exporteren of om de export af te remmen. „Hoe begrijpelijk ook, het gaat om verkeerde reflexen. Het werkt namelijk prijsopdrijvend”.

Ze hoopt ook dat landen in Rome hun weerstand tegen biotechnologie overwinnen. Rijst kan in meer gebieden verbouwd worden, als die dankzij nieuwe technieken niet langer helemaal onder water hoeft te staan. Ook kunnen aardappels meer resistent worden gemaakt tegen ziektes. „Ik weet dat veel landen er huiverig tegenover staan, maar hopelijk kunnen we er een eerlijke discussie over voeren. Dat debat moet uit het donkere hoekje komen. We laten nu kansen liggen, hier en vooral in Afrika”.

Ook vindt Verburg dat de productie van biobrandstof niet ten koste mag gaan van voedselproductie. „Produceren voor de mond, niet voor de motor”. De Amerikanen denken daar anders over. Op grond van de Farm Bill wordt daar subsidie verstrekt voor het verbouwen van biobrandstof. In Europa moet biobrandstof worden bijgemengd in de gewone benzine. Verburg vindt dat het dan wel moet gaan om duurzame biobrandstof die voldoet aan Cramer-criteria, ofwel normen van de Nederlandse milieuminister.

Niet alleen Verburg hecht groot belang aan de voedseltop. Naast Ban Ki-moon, zullen de eurocommissarissen Mariann Fischer Boel (Landbouw) en Louis Michel (Ontwikkelingssamenwerking) er zijn, evenals de Duitse premier Angela Merkel, de Franse president Nicolas Sarkozy en de presidenten van Brazilië en Argentinië. Namens Nederland zijn aanwezig minister Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) en Verburg (Landbouw), die tevens voorzitter is van de commissie duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties.