Een vertrouwensbreuk valt niet zomaar te lijmen, stelde de minister-president in zijn wekelijkse persconferentie.

Balkenende gaat ervan uit dat de Koningin maandag het ontslag van zijn kabinet zal accepteren, waarna dat in een demissionaire status doorregeert tot de installatie van een nieuwe ministersploeg.

De premier is van plan de komende maanden nog zoveel mogelijk voornemens ten uitvoer te brengen. „In het verleden gebeurde er in een demissionaire periode soms maandenlang bijna niets. Dat willen wij niet. De crisis mag geen alibi zijn om niets te doen. Het kabinet is niet gevallen door een inhoudelijk conflict. Dat betekent in onze visie dat we gewoon hard kunnen blijven werken.”

Volgens Balkenende hebben de overige bewindslieden er hun waardering voor uitgesproken dat de ministers en staatssecretarissen uit het LPF-kamp voorlopig hun bijdrage willen blijven leveren aan de regering van het land.

„We hebben geen zin om belangrijke onderwerpen, zoals veiligheid, ontbureaucratisering, een nieuw kader voor de ruimtelijke ordening of een debat over waarden en normen, zomaar te laten liggen”, aldus de premier, die tevens aangaf best te beseffen „dat het parlement natuurlijk zijn verantwoordelijkheid heeft in het aangeven van welke onderwerpen zij nog wel of niet meer wil behandelen.”

Wel vindt Balkenende het „onacceptabel” als de Kamer de begrotingen die op Prinsjesdag zijn gepresenteerd, niet behandelt. Minister Hoogervorst van Financiën heeft inmiddels een brief naar de Kamer gestuurd waarin hij uitlegt waarom het belastingplan, de begrotingen en een aantal andere wetsvoorstellen per se snel behandeld moeten worden. „Uitstel of afstel van de maatregelen die zijn aangekondigd in de Miljoenennota zou de toch al zorgelijke situatie verder verslechteren”, schrijft Hoogervorst in deze brief. De begrotingen zijn volgens hem een samenhangend pakket die de economie een oppepper moeten geven. Bovendien kost alleen latere behandeling van het belastingplan de staat al 1,75 miljard euro.

Volgens D66-leider De Graaf moet Balkenende alleen doorregeren met het CDA en de VVD. Nu die twee partijen het vertrouwen hebben opgezegd in de LPF is het volgens hem „onbestaanbaar” dat ze nog blijven samenwerken met LPF-ministers. Naar de mening van De Graaf moet een rompkabinet van VVD en CDA de lopende zaken afhandelen en nieuwe verkiezingen uitschrijven.

Dat de Koningin maandag wel de minister-president, de voorzitters van Eerste en Tweede Kamer en de vice-president van de Raad van State hoort, maar niet -zoals gebruikelijk- de fractievoorzitters, vindt Balkenende niet onlogisch. „De opvattingen van de fractievoorzitters zijn in het kamerdebat voldoende duidelijk geworden. Bovendien kan kamervoorzitter Weisglas ze naar hare majesteit doorgeleiden.”

Uitvoerig ging de premier gisteren nogmaals in op de val van zijn kabinet. In feite hield hij er vorige week vrijdag al ernstig rekening mee dat het mis zou gaan met de coalitie, zo viel uit zijn woorden op te maken. Dat hij dinsdagavond aandrong op het vertrek van de ministers Bomhoff (Volksgezondheid) en Heinsbroek (Economische Zaken), moet niet zo uitgelegd worden dat hij meende daarmee het kabinet nog te kunnen redden, aldus Balkenende. „Ook in een demissionaire status kun je niet werken met twee ruziënde bewindslieden.”