„Lange stakingen sorteren weinig effect”
De acties van de politie voor een betere cao hebben zich weken voortgesleept en met het streekvervoer gaat het nu dezelfde kant op. Langdurige stakingen lijken weinig effect te sorteren, zeker waar het de dienstensector betreft. „De kans op winst neemt met de dag af”, zegt stakingsdeskundige Sjaak van der Velde.
De wekenlange acties van nu zijn nog niets in vergelijking met maandenlange acties in de jaren dertig, weet historicus Van der Velde, die promoveerde op stakingen. „Er viel toen toch niets te verdienen, de werkgevers vonden het best”.Universitair hoofddocent arbeid aan de Erasmus Universiteit Gerrit van Kooten stelt dat hetzelfde nu opgaat voor de werkgevers in het streekvervoer. „De kosten in het streekvervoer zijn simpel gesteld de brandstof en de salarissen. Je zou haast zeggen dat het voor de werkgevers in het streekvervoer voordelig is wanneer er gestaakt wordt”.
Volgens Van Kooten is de klassieke functie van een staking: je zin krijgen door economische druk uit te oefenen. De korte, maar hevige staking van bagageafhandelaar Menzis was vrijwel direct succesvol. „Het is de vraag wie het het langste vohoudt”. Zo maakte de politie weinig kans. „De overheid had daar als werkgever weinig last van”. Bijna hetzelfde geldt voor de werkgevers in het streekvervoer. „De busmaatschappij verdient eraan als er gestaakt wordt”.
De bonden hebben bij postbedrijf TNT zo goed als hun zin gekregen. Mogelijk omdat er een landelijke staking aan zat te komen. „Van de estafettestakingen had vrijwel niemand last, het was een ander verhaal geworden als de hele post plat was gegaan. Dan krijgen de mensen pas last”.
Mogelijk sorteren de acties in het streekvervoer meer effect als vanaf 1 juni de boel helemaal plat gaat. „Nu staken ze wel, maar juist in de spits niet”. Het risico dat ze lopen wanneer ze dat wel gaan doen is dat ze de sympathie van het publiek verliezen. „Dat is de makke van de dienstensector, per definitie zijn derden daar de dupe van”, stelt Van Kooten.
„En als je de sympathie van het publiek verliest, ben je gezien. Dat zag je ook bij de politieacties. Zodra de voetbalduels gevaar liepen, kotst het land je uit”.
Ook speelt nog een rol dat Nederlanders helemaal niet graag staken. „Gemiddeld gezien staakt de Nederlandse werknemer één dag in zijn werkzame leven”. Wel wordt de kans op meer stakingen deze zomer groter. „Stakingen wakkeren stakingen aan”, weet Van der Velde. „Dat is altijd en overal zo”.
