Stijlvol
Onder zeer grote belangstelling is onze prins Claus dinsdag begraven. Vele duizenden hadden zich langs de route opgesteld, terwijl tallozen de begrafenis via radio en tv volgden.
Onmiskenbaar droeg de begrafenis een stijlvol karakter. De voorbereidingen waren ook zeer omvangrijk. Al leven we inmiddels in de 21e eeuw, toch zijn paard en rijtuig in veler oog altijd nog het meest gepast om een lid van het Koninklijk Huis naar zijn laatste rustplaats te brengen.
Die grote belangstelling bij het overlijden en de begrafenis van de prins zal de koninklijke familie ongetwijfeld goedgedaan hebben. Alleen al via het condoleantieregister van het digitale RD kwamen ruim 1100 condoleantieboodschappen binnen.
Tegelijkertijd kan men zich voorstellen dat het publieke karakter van de begrafenis voor de Koningin en haar familie soms ook een last was. Op allerlei momenten dat de gedachten zich vermenigvuldigen en de emoties naar boven komen, weet je dat fotocamera’s en tv-camera’s dat haarscherp registreren om het grote publiek daarvan deelgenoot te maken.
De Nieuwe Kerk in Delft is bij uitstek de plaats waar ons nationale verleden gestalte krijgt. Hier liggen immers de leden van ons vorstenhuis begraven, te beginnen bij de Vader des vaderlands. Oorlog noch revolutie heeft daar verandering in gebracht. Vorstenhuis, natie en kerk komen hier bij elkaar.
De bijeenkomst in de Nieuwe Kerk droeg een oecumenisch karakter. Zowel de hervormde predikant Carel ter Linden als de ex-priester Huub Oosterhuis had daar zijn aandeel in. Al laten we de vraag onbeantwoord wie van beiden het meest vrijzinnig is, in ieder geval maakt deze keuze helaas wel duidelijk wat de religieuze oriëntatie is van ons koningshuis en inzonderheid van prins Claus.
Vorige week betitelde de vice-president van de Raad van State, Tjeenk Willink, prins Claus als een humanist, die hard werkte en daarbij zichzelf bleef. Tussen vrijzinnigheid en humanisme zit ook niet zo veel verschil. Het begint in de mens en het eindigt in de mens. De vrijzinnigheid voegt daar alleen nog wat religieuze elementen aan toe.
Daartegenover staat het bijbels getuigenis: „Welgelukzalig is hij, die de God Jakobs tot zijn Hulp heeft, wiens verwachting op de Heere zijn God is.” Dan gaat het om een gegronde verwachting, waarmee een mens nooit beschaamd uitkomt.
Ook voor het koninklijk huis geldt na een begrafenis dat het leven doorgaat. Representatieve verplichtingen eisen de aandacht op. Waarschijnlijk staat er een kabinetscrisis voor de deur.
Aan een gelukkig huwelijk van 36 jaar is een eind gekomen. Koningin Beatrix mist thans haar wederhelft of, om het moderner te zeggen, haar levenspartner. Zeker voor een koningin geldt dat het eenzaam is aan de top.
Al droeg Claus geen staatsrechtelijke verantwoordelijkheden, toch vervulde hij ongetwijfeld de functie van klankbord en kon hij haar dingen zeggen die zij wellicht van niemand anders zou accepteren. Dat alles is nu voorbij. Maar wie de God van Jakob tot zijn hulp heeft is misschien wel eenzaam, maar staat er niet alleen voor. Dat willen wij onze koningin dan ook van harte toewensen.