Dat is een van de vragen die donderdag langskwamen op een bijeenkomst over telewerken, georganiseerd door vakbond FNV. Het praktijkvoorbeeld illustreert hoe naadloos werk en privé op elkaar aansluiten bij thuiswerkers, wat zowel de kracht als de zwakheid van het systeem kan zijn.De kracht ervan is bijvoorbeeld dat meer mensen die thuis zorgtaken hebben aan de slag kunnen, vindt de FNV. Het lastige is: Hoeveel uur werkt een werknemer uiteindelijk? Gaat hij eindeloos door, of loopt hij de kantjes eraf?

Over deze en andere zaken discussieerden vakbond, werkgevers, werknemers en onderzoekers donderdag. FNV-bestuurder Wilna Wind maakt duidelijk dat de vakbond telewerken hoog op de agenda heeft staan in cao-onderhandelingen. Of een medewerker nu 10, 20 of 30 procent van zijn tijd kan telewerken, hangt af van de organisatie, aldus Wind. Belangrijk vindt ze dát hij er ruimte voor krijgt.

Theo Rinsema, algemeen directeur van Microsoft Nederland, doet uit de doeken hoe het telewerkbeleid in zijn organisatie eruitziet. „Bij ons is het: je vliegt in, je vliegt uit. Mensen hoeven niet per se om 8 uur op kantoor te zijn.” Zelf zit hij dagelijks vanaf 10.00 uur aan de vergadertafel; maar vanaf 7.00 uur is hij thuis al bezig. „De vraag is: Hoe zorg je dat je vanaf verschillende locaties effectief samenwerkt? Hoe krijgen mens en technologie dat optimaal voor elkaar?”

Voor managers betekent een team van telewerker een taakverzwaring, zegt Rinsema. „Leidinggeven wordt veel complexer. Je hebt minder tijd om te zien hoe het met iemand is.” Microsoft heeft ”peoplemanagers” die over dit aspect nadenken. Werknemers krijgen trainingen om hun werk en privéleven in balans te houden.

Alle antwoorden heeft Rinsema nog lang niet. „Wij zijn hier nu twee jaar actief mee bezig en we staan nog maar aan het begin. Hoe bepaal je wanneer iemand een contract voor 24, 32 of 40 uur krijgt? Op dit moment hebben we gedefinieerd: Als een werknemer een hele dag per week niet bereikbaar is, werkt hij parttime. Is hij vijf dagen te bereiken, dan heeft hij een 40-urige werkweek.”

Het lastige bij kenniswerkers is verder dat de een meer tijd nodig heeft om een taak uit te voeren dan de ander. Bovendien, wat is de taak precies? En deugt het huidige beloningssysteem, dat is gericht op gewerkte uren, nog wel? Wind van de FNV: „Een ander beloningssysteem kan wel, maar dat hangt niet samen met de plaats waar je werkt. Belonen op output -prestaties- heeft niets met telewerken te maken.”

Marianne Sturman, oprichter en directeur van Moneypenny, een uitzendbureau voor telewerkers, houdt zich dagelijks bezig met deze kwesties. „Vaak wordt output niet gedefinieerd”, zegt ze. „Wij zijn er continu mee bezig taken transparant te maken.”

Technisch mag telewerken in veel gevallen mogelijk zijn, in de praktijk gaan werkgevers niet zomaar overstag. Vertrouwen is de basis voor een succesvol telewerkbeleid, daar is iedereen het over eens. Ook Pascale Peters, die aan de Radboud Universiteit Nijmegen promoveerde op een tijdsbestedings- en tijdsdrukonderzoek. „Maar ik ken ook een casus van een it-bedrijf waar werknemers ontzettend veel misbruik maakten van hun vrijheid. De organisatie had nauwelijks aandacht besteed aan de sociale cohesie. Een succesvol telewerkbeleid zal altijd een combinatie moeten zijn van vertrouwen én controle.”