Het jongste incident tussen de twee buurlanden is het neerhalen van een onbemand Georgisch spionagevliegtuig, afgelopen zondag, boven de opstandige en door Moskou gesteunde deelrepubliek Abchazië. Volgens hoofd van de Georgische luchtmacht David Nairasjvili was dat het werk van een Russische straaljager.Ter ondersteuning van zijn bewering gaf hij beelden vrij die het toestel vlak voor de crash had opgenomen. Daarop is duidelijk te zien hoe een straaljager met dubbele staart -een typisch kenmerk van de MiG-29- een raket afvuurt, waarna het beeld een paar seconden later zwart wordt. Hoewel volgens Nairasjvili Georgië noch Abchazië over een MiG-29 beschikt, ontkent Moskou de aantijging. Volgens een woordvoerder van de Russische luchtmacht was zondag een rustdag was voor de piloten.

Het incident komt op een moment dat er ogenschijnlijk sprake leek van een voorzichtige dooi tussen beide landen. Na zijn herverkiezing in januari verhief president Michail Saakasjvili verbetering van de relatie van met Moskou tot een van zijn speerpunten. Daarnaast verzachtte Rusland de boycot die het bijna twee jaar geleden tegen Georgië had afgekondigd na de uitwijzing door Tbilisi van een aantal Russische officieren van de militaire inlichtingendienst.

Sinds eind maart vinden er weer rechtstreekse vluchten plaats tussen Rusland en Georgië en deze week is het ook het brief- en betalingsverkeer tussen beide landen hervat. Verder heeft de Russische president Poetin een versoepeling van de visaregeling, heropening van de grensposten en normalisering van het goederenverkeer in het vooruitzicht gesteld. Mogelijk worden alle sancties tegen het land binnenkort opgeheven.

De soepelere opstelling van Rusland wordt niet zozeer ingegeven door nieuwe inzichten als wel door het besef dat de blokkade van Georgië niet tot het gewenste resultaat heeft geleid. De poging Georgië tegen te werken in zijn streven naar aansluiting bij het Westen, geldt in het Kremlin als mislukt. De Georgische economie heeft inmiddels nieuwe markten aangeboord en afgelopen januari sprak bijna 80 procent van de bevolking zich uit voor het lidmaatschap van de NAVO.

Dat Rusland Georgië blijft dwarsbomen, blijkt wel uit het feit dat Poetin vorige week zijn ministeries opdracht gaf de officieuze banden met de regio’s Abchazië en Zuid-Ossetië, die zich in 1992 van Georgië afscheidden, te formaliseren. Zij moeten nagaan hoe ze op sociaaleconomisch en cultureel gebied meer kunnen samenwerken met de regeringen van de opstandige deelrepublieken. Bovendien moeten posten van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Zuid-Rusland consulaire werkzaamheden ten behoeve van de inwoners van Abchazië en Zuid-Ossetië gaan verrichten. Als gevolg van de vele paspoorten die Moskou de afgelopen jaren in deze gebieden heeft afgegeven, bezit zo’n 90 procent van de Abchazen en Zuid-Osseten inmiddels het Russische staatsburgerschap.

Vorige maand kondigde Rusland al aan de economische sancties tegen separatistische regio’s -waartoe de landen van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS) zich in 1996 hadden verplicht- op te heffen; een afspraak waaraan Moskou zich sowieso niet meer hield. Afgelopen week kreeg het Kremlin daarvoor een prachtig argument in handen gespeeld, toen de VN-Veiligheidsraad besloot het mandaat voor de waarnemersmissie in Georgië te verlengen. Daarin werd ook opgeroepen de economische ontwikkeling in Abchazië te stimuleren en de levensomstandigheden van de bevolking te verbeteren. In dat licht zou het opheffen van de sancties in de hele regio moeten worden gezien.

Over Ruslands ware bedoelingen bestaat echter geen enkele twijfel. De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov, heeft openlijk aangegeven alles in het werk te zullen stellen om te voorkomen dat Georgië lid wordt van NAVO. Het principebesluit daartoe werd begin deze maand op de NAVO-top in Boekarest genomen, hoewel een formele uitnodiging nog op zich laat wachten. Meerdere lidstaten hebben hun bedenkingen bij het Georgische lidmaatschap vanwege de onopgeloste territoriale conflicten.

Woensdag veroordeelden de Verenigde Staten, Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk het neerschieten van het onbemande Georgische spionagevliegtuig. Ook drongen ze er bij Moskou op aan af te zien van het plan om de banden met Abchazië en Zuid-Ossetië te formaliseren. Die woorden zijn aan dovemansoren gericht. Zolang Georgië het NAVO-lidmaatschap nastreeft, zal het Kremlin zijn kleine buur blijven dwarsliggen en is het vliegtuigincident van zondag waarschijnlijk niet het laatste.