Het virus is vooral actief in Midden-Nederland, het gebied vanaf Zeeland naar de Veluwe met uitlopers richting Overijssel, waar veel bevindelijk gereformeerden wonen die zich niet laten inenten.Voor de orthodox-protestanten zelf is het bericht hierover dat de Volkskrant zaterdag bracht nauwelijks nieuws. Al sinds augustus vorig jaar is bekend dat het bofvirus circuleert.

Tegelijkertijd deden zich in de Canadese provincie Alberta ook diverse bofgevallen voor en later ook in Ontario. In beide provincies wonen veel geëmigreerde Nederlanders afkomstig uit de gereformeerde gezindte die nog geregeld contacten hebben met familie in het vaderland.

Het Tweede Kamerlid Khadija Arib (PvdA) wil minister Klink van Volksgezondheid kamervragen stellen naar aanleiding van de epidemie. Ze wil dat wordt onderzocht of ouders kunnen worden gedwongen hun kinderen te laten inenten. Ze zei dat zaterdag in het NCRV-radioprogramma Cappuccino.

Bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is gedurende de afgelopen maanden in 61 bloedmonsters het bofvirus aangetroffen. Dat aantal vormt slechts het bekende topje van de ijsberg. De bof is geen infectieziekte die huisartsen bij de GGD’en moeten melden.

Bovendien gaan verreweg de meeste ouders niet met hun kinderen naar de dokter omdat de aandoening vrijwel altijd mild verloopt. Het Centrum voor Infectieziektenbestrijding van het RIVM heeft daardoor nauwelijks zicht op het verloop van de epidemie. Vanaf 1 januari 2009 geldt overigens ook voor de bof een meldplicht.

Directeur Roel Coutinho van het Centrum voor Infectieziektenbestrijding van het RIVM schat het aantal kinderen en jongeren dat de bof heeft gekregen op enkele duizenden.

Sinds 1987 wordt er gevaccineerd tegen de kinderziekte. Voor die tijd circuleerde het virus jaarlijks onder de bevolking. Dat natuurlijke beloop is met de komst van vaccinatie doorbroken.

Het is sinds 1987 voor het eerst dat het virus rondgaat onder de bevindelijk gereformeerden. Onder de generatie van 0 tot 20 jaar en ouderen die niet zijn gevaccineerd, maakt het virus volgens Coutinho nu een inhaalslag.

Op veel reformatorische scholen hebben kinderen inmiddels de bof gekregen.

Anders dan ten tijde van polio, nemen ouders -gezien het milde karakter van de aandoening- nauwelijks maatregelen om verspreiding van de ziekte tegen te gaan.

Coutinho: „Dat hoeft ook niet. De bof is in principe een goedaardige aandoening. Van mogelijke complicaties die zich hebben voorgedaan, is ons nog niets bekend.”

Coutinho kan niet zeggen of de epidemie inmiddels over zijn hoogtepunt heen is. „We beschikken alleen over anecdotische informatie.”

De verschijnselen van de bof (parotitis epidemica) zijn lichte koorts in combinatie met ontstoken en opgezette oorspeekselklieren. De aandoening kan bij jongens en mannen leiden tot ontsteking van de zaadballen. Die leidt sporadisch tot onvruchtbaarheid.

Het Nederlands Vaccin Instituut bekijkt of er iets moet veranderen aan de vaccinatie tegen de bof, omdat het huidige vaccin geen volledige bescherming biedt, zo blijkt uit onderzoek. Van de 61 gemelde gevallen was eenderde gevaccineerd. „We wisten al dat het vaccin niet 100 procent bescherming bood. Met een epidemie als zich nu voordoet, hebben we niet eerder te maken gehad. Dat levert dus ook weer nieuwe informatie op.”

Het bofvaccin wordt in het kader van het rijksvaccinatieprogramma gegeven in combinatie met een prik tegen mazelen en rode hond aan kinderen van 14 maanden en 9 jaar. Het bestaat uit verzwakt levend virus, dat wordt gekweekt op kippenembryos.