Hij zetelt in de Muzentoren, op een steenworp afstand van het Haagse stadhuis. Om zittingen van het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te leiden, moet voorzitter mr. R. A. Torrenga het Haagse stationsgebied oversteken naar het paleis van justitie. Hemelsbreed bedraagt de afstand ongeveer 1 kilometer.Het centraal tuchtcollege behandelt in hoger beroep zaken die in eerste aanleg zijn behandeld door een van de vijf regionale tuchtcolleges voor de gezondheidszorg. Die vormen het eerste loket voor ontevreden patiënten en nabestaanden. Dinsdag werd bekend dat vorig jaar 1441 tuchtzaken binnenkwamen bij de regionale colleges; een stijging van ruim 9 procent ten opzichte van 2006.

Tussen de lunch en een middag met zittingen licht Torrenga de cijfers toe, maar eerst wijst hij op de kop van een landelijk ochtendblad: ”Explosie aantal tuchtzaken”. Dan: „Daar ben ik het dus niet mee eens.”

Waarom niet? Een stijging van 1319 naar 1441 is toch fors?
„Wat we bij de tuchtrechtspraak en eigenlijk bij de hele rechtspraak zien is een golfbeweging. Het aanbod hebben we niet in de hand. De afgelopen jaren is sprake geweest van een gestage stijging. Volgend jaar kunnen de aantallen best weer lager zijn.”

Betekent deze stijging dat de kwaliteit van de gezondheidszorg afneemt?
„Dat is te kort door de bocht, omdat je die aantallen moet relateren aan het aantal consulten en ingrepen van artsen. Bovendien verklaarden tuchtcolleges in 2007 het merendeel van de afgehandelde klachten als ongegrond. In die gevallen volgen er geen maatregelen voor de arts.”

Torrenga grijpt naar het jaarverslag waaruit blijkt dat de regionale tuchtcolleges vorig jaar 1293 klachten afhandelden. Daarvan kwamen er 863 niet op een zitting, omdat ze al eerder in de raadkamer ongegrond werden verklaard. Van de 430 die wel op een zitting werden behandeld, waren er 246 die de tuchtcolleges afwezen of als niet-ontvankelijk bestempelden. Uiteindelijk werden 184 van de 1293 klachten gegrond verklaard.

Wat zou de stijging kunnen verklaren als die niet direct voortvloeit uit het falen van artsen?
„Mogelijk is de naamsbekendheid van de tuchtcolleges groter geworden, of hebben mensen meer vertrouwen in hun functioneren. Als dat laatste het geval is, is de stijging positief.”

Torrenga vindt het griezelig om zich „vanuit een rechterlijke attitude” te wagen aan bespiegelingen. „Wel proef ik dat in onze samenleving de dokter soms wordt gezien als garagehouder die de apparatuur goed houdt. Het technischer worden van de gezondheidszorg speelt daarbij een rol. Dat kan ertoe leiden dat we na een sterfgeval op zoek gaan naar een schuldige die er niet is. Of dat we over het hoofd zien dat elke patiënt en elke arts ondanks alle inspanningen en ons medisch kunnen de strijd tegen de dood uiteindelijk verliest. We kunnen niet ontkennen dat het bewustzijn van de wil van God of een ander opperwezen in de gedachten van velen heeft plaatsgemaakt voor een oneindig geloof in de maakbaarheid van het leven en in ons medisch kunnen.”

Zegt u daarmee dat sommige klagers te veel van een arts verwachten?
„Wat ik probeer duidelijk te maken is dat in heel de discussie over medische missers de term complicatie een lastige is. Neem het voorbeeld waarbij een arts vanwege een tumor een deel van de dikke darm verwijdert. Daarbij kan een fatale darmlekkage ontstaan, zeker als de tumor ook het omringende weefsel heeft aangetast. Is dat een calamiteit, waarbij de ingreep onoordeelkundig is uitgevoerd? Of een complicatie, omdat de behandeling niet blijkt aan te slaan? Voor een tuchtcollege is dat een spanningsveld.”

Stijgt het percentage klachten dat is gegrond op een oneindig geloof in het medisch kunnen?
„Dat is niet mijn indruk. Over het algemeen bespeur ik bij klagers een vitale wens om te weten hoe de dingen zijn gegaan. Klagers met zo’n instelling kunnen zich over het algemeen neerleggen bij het oordeel, ook als hun klacht niet gegrond wordt bevonden.”