Eleos wil identiteitsgebonden psychiatrische zorg bieden aan alle mensen die zich herkennen in deze zorg en meer specifiek aan mensen uit de gereformeerde gezindte. Het beleidsplan spreekt over de missie om „Bijbels geïnspireerde geestelijke gezondheidszorg” te bieden. Dit betekent dat binnen Eleos het christelijk geloof richtinggevend is in het totale handelen van de medewerkers. Dit geloof richt zich op de God van de Bijbel. In de Bijbel openbaart God Zichzelf, wordt Zijn wil kenbaar en wordt Zijn handelen zichtbaar. In Jezus Christus, het vleesgeworden Woord, wordt Gods liefde voor de mens het meest zichtbaar.De missie van Eleos heeft uiteraard consequenties voor het personeelsbeleid en het behandelbeleid. De vraag rijst hoe een hulpverlener (m/v) zijn christelijke identiteit kan integreren met zijn professionele identiteit. Binnen Eleos vinden we een aantal punten van belang bij het nadenken over deze thematiek:

In de psychiatrische zorg gaat het primair om psychisch herstel of het beter kunnen omgaan met psychische klachten.

Lichamelijke, psychische, sociale aspecten en geloofsaspecten kunnen een rol spelen in het ontstaan, onderhouden en/of verminderen van psychische klachten.

Het geloofsleven van de cliënt krijgt aandacht, maar nooit losgekoppeld van lichamelijke, psychische en/of sociale factoren.

Als het geloofsleven van de hulpvrager aan de orde komt, is de hulpverlener moreel en juridisch verplicht om hier respectvol mee om te gaan.

Verwachtingen
Het gaat bij Eleos om de hele mens, schepsel van God, die hulp zoekt voor psychische problemen. Belangrijk vinden we dat bij de intake duidelijk wordt welke verwachtingen cliënten hebben van christelijke zorg. Wij vinden het noodzakelijk dat bij verwachtingen van hulpvragers ook gekeken wordt naar de individuele psychologische context. Als begeleiders en behandelaars is het voor ons essentieel dat er in de hulpverlening open en eerlijk gesproken kan worden over de plaats en de betekenis van God in het persoonlijk leven van een cliënt of bewoner. Hoe er over God gesproken kan worden, hangt onder meer af van de aard van de psychopathologie (psychisch ziektebeeld), de behandelomgeving (klinisch, ambulant, beschermende woonvorm, arbeidstraining), soort van begeleiding of behandeling en de doelstelling van de hulpverlening.

In de psychiatrische hulpverlening zijn we, gezien de inhoud van ons vak, verplicht om rekening te houden met de psychologische context. Met een voorbeeld willen we dit toelichten: een cliënt vraagt om gebed door de therapeut, omdat hij vanuit zijn minderwaardigheidsgevoelens de diepe overtuiging heeft dat God meer zal luisteren naar de behandelaar dan naar hem zelf. Als een therapeut hierin automatisch meegaat en de achterliggende gedachten niet onderzoekt, zal bidden met de hulpvrager het onderliggende gevoel van minderwaardigheid bevestigen.

Met dit voorbeeld willen we niet zeggen dat bidden met een cliënt nooit kan in de hulpverlening. Het gaat bij iedere hulpvrager om een behandeling op maat.

Pastoraat
Behalve om de verwachtingen van de cliënt gaat het ook om visie en training van hulpverleners. Onder andere de invloed van het persoonlijk geloofsleven van de hulpverlener op het hulpverleningsproces vraagt veel aandacht. Een therapeut of begeleider wordt in zijn werk geconfronteerd met de veelkleurigheid van de gereformeerde gezindte. De invloed van geloofsverschillen op zijn manier van luisteren en zijn invoelend vermogen moet een hulpverlener kunnen onderkennen.

Samenwerking met het pastoraat is tevens een speerpunt binnen Eleos. Een belangrijke vraag betreft het onderscheid tussen pastoraat en psychiatrische hulpverlening. Ook het optimaliseren van de samenwerking tussen beide beroepsgroepen heeft de volle aandacht.

Wij vinden het belangrijk dat psychiatrische hulp in de eerste plaats gericht is op psychisch herstel of verbeteren van het omgaan met psychische klachten. Het pastoraat is ons inziens in de eerste plaats gericht op het verbinden van het persoonlijk leven met Gods Woord: „Zo zegt de Heere.” In deze zin willen we het belang van het gewone open pastoraat onderstrepen.

Ten slotte willen de plaats van gebed binnen Eleos voor cliënten en ons werk als christelijke organisatie benadrukken. In ons werk weten wij ons afhankelijk van Hem.

De auteurs zijn werkzaam als psychiatrische hulpverleners bij Eleos, een landelijke instelling voor gereformeerde geestelijke gezondheidszorg.