Einde absolute monarchie in Bhutan
De nieuwste democratie ter wereld is geboren: het Himalayastaatje Bhutan.
Met de eerste parlementsverkiezingen die daar maandag werden gehouden is een eind gekomen aan meer dan honderd jaar absolute monarchie. De meest koningsgezinde van de twee deelnemende partijen won met grote afstand, maakte de kiescommissie bekend.Bhutan is nooit een pionier van de moderne tijd geweest. Tot 1999 werden televisie en internet uit het bergstaatje geweerd. Lange tijd werden er zelfs nauwelijks buitenlanders in het land toegelaten. De roep om democratie kwam uiteindelijk uit onverwachte hoek: die van het koningshuis. De bevolking stond aanvankelijk sceptisch tegenover het idee. „Zijne Majesteit is als een vader voor ons. Het liefst hebben we toch onze vader als leider”, zei een kiezer.
Toch trokken honderdduizenden kiezers maandag naar de stembus, opgewonden om de nieuwigheid, maar ook gespannen om wat een toekomst onder leiding van politici zal brengen. Voor de stemlokalen vormden zich lange rijen. Iedereen had verkiezingsdag, die tot feestdag was uitgeroepen, vrij gekregen om te kunnen stemmen. Ruim 79 procent van de bijna 320.000 stemgerechtigden maakte zijn voorkeur kenbaar.
De deelnemende politieke partijen beloofden de lijn van de koning te volgen. De leiders van beide partijen waren eens premier onder de koning, en beiden steunen het vijfjarenplan van de koning, dat ze ”Zijne Majesteits visie” noemen. De twee partijen steunen ook de politieke filosofie die moet leiden tot Bruto Nationaal Geluk, door een balans te vinden tussen materiële vooruitgang en spiritueel welzijn.
Werkloosheid, drugsverslaving en misdaad tieren welig in het land, dat vooral zijn rijkdom haalt uit de verkoop van energie uit waterkracht aan India. Beide partijen hebben aandacht voor de problemen, maar laten de neteligste kwestie, die van de tienduizenden Nepalese vluchtelingen in Bhutan, links liggen.
Het koninkrijk zou de voormalige inwoners van het onrustige Nepal liever zien vertrekken. Volgens organisaties van Nepalezen in Bhutan hebben zij daarom ook geen stemrecht gekregen. Zij beschouwen de democratie en de verkiezingen als een „lachertje.”
De koning zelf, de 28-jarige Jigme Keshar Namgyal Wangchuck, behoudt naar verwachting nog veel invloed over het land. De vorige koning, Jigme Singye Wangchuck, zette Bhutans verandering van absolute monarchie richting democratie in. Hij droeg zijn regeringstaken in 2001 over aan een ministerraad. In december 2006 deed hij afstand van de troon. Sindsdien hebben vader en zoon het hele land afgereisd om uit te leggen waarom de Bhutanen de democratie moet omarmen: „Nu hebben jullie een goede koning, maar wat als jullie morgen een slechte koning hebben?”
Veel inwoners hadden evenwel moeite met de campagnes die aan de verkiezingen voorafgingen. „Waar hebben we die mensen met hun meningsverschillen voor nodig? Ze vertellen ons dat ze beter zijn dan de anderen. Hoe moet ik dan bepalen wie de betere is?” zei een toehoorder van een verkiezingstoespraak.