Het voorstel is afkomstig van de onderzoeksgroep Strafvordering 2001 en maakt deel uit van de plannen om het Wetboek van Strafvordering te moderniseren. Ook gevallen van fraude zouden zo afgedaan moeten kunnen worden. Wanneer een dader het niet eens is met de door het OM opgelegde geldboete, kan hij alsnog in beroep gaan bij de rechter.

In de praktijk legt het openbaar ministerie nu al transacties (schikkingen) op bij verkeersovertredingen, maar dit gebeurt dan onder de paraplu van het bestuursrecht en niet het strafrecht. De overtreder komt na betaling van de schikking niet voor de rechter.

De onderzoeksgroep, onder leiding van de Groningse jurist G. Knigge, vindt dat het OM ook bij andere zaken die eenvoudig te bewijzen zijn straf moet kunnen opleggen. Knigge denkt aan een maximumboete van 5000 gulden bij personen en 1 miljoen gulden bij rechtspersonen zoals bedrijven. „Je ziet nu dat bijvoorbeeld het gerechtshof in Amsterdam overspoeld wordt door zaken. Dat kan verminderen door kleine delicten meteen door het OM te laten afhandelen.”

De onderzoeksgroep heeft de afgelopen drie jaar al diverse adviezen gedaan voor vernieuwing van het ruim tachtig jaar oude Wetboek van Strafvordering. Het boek is nu een lappendeken geworden doordat steeds wijzigingen nodig zijn om het bij de tijd te houden. Minister Korthals van Justitie zal begin volgend jaar zijn standpunt over aanpassing van het wetboek uiteenzetten.