China wil overleg met dalai lama
China is bereid tot overleg met de dalai lama, de verbannen politiek en geestelijk leider van het door Peking bezette Tibet. De Chinese premier Wen Jiabao zou een gesprek hebben toegezegd in een telefonisch onderhoud met zijn Britse ambtgenoot Gordon Brown. Dat maakte Brown woensdag bekend.
De Britse regeringsleider had Wen opgeroepen de dialoog te zoeken met het Tibetaanse bewind in ballingschap om de huidige crisis in het onrustige Tibet te bezweren. Volgens Brown eiste zijn collega wel dat de Tibetaanse voorman moet beloven dat hij niet langer streeft naar een onafhankelijk Tibet. Ook moet hij alle geweld afzweren. Volgens Brown voldoet de dalai lama al lang aan deze voorwaarden.De dalai lama heeft de wereldleiders om hulp gevraagd om de kwestie Tibet via een „dialoog” met China op te lossen. De leider riep de internationale gemeenschap ook op om druk op Peking uit te oefenen om „terughoudendheid” te betrachten in het optreden tegen de onrust in Tibet. De dalai lama herhaalde dat China zich schuldig maakt aan „culturele genocide” in Tibet. Hij doelde daarmee op het verdwijnen van het Tibetaanse cultureel erfgoed met zijn eigen taal, gewoonten en tradities.
De dalai lama had eerder woensdag bij zijn Indiase woonplaats Dharamshala contact met radicale Tibetanen in ballingschap, die vraagtekens hadden geplaatst bij zijn aanpak van de crisis. De ontmoeting met het Tibetaanse Jongeren Congres (TYC) kwam nadat de leider met aftreden had gedreigd in verband met het aanhoudende geweld in Tibet. Bij de onlusten zouden tientallen, mogelijk honderden doden zijn gevallen.
De naar onafhankelijkheid strevende TYC had opgeroepen de politieke „weg van het midden” van de dalai lama kritisch tegen het licht te houden. Wat de gesprekken precies hebben opgeleverd, bleef vooralsnog onduidelijk. Het treffen zou circa twintig minuten hebben geduurd.
Chinese functionarissen maakten voor het eerst officieel melding van grootschalig anti-Chinees geweld de afgelopen dagen in provincies die grenzen aan Tibet. Onder meer het staatspersbureau Xinhua repte van plunderingen en brandstichtingen in onder meer de provincie Gansu, waar een grote groep Tibetanen woont.
De Chinese autoriteiten hebben naar eigen zeggen 24 mensen gearresteerd die afgelopen week betrokken waren bij rellen in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa. Volgens een openbaar aanklager van Lhasa zijn de verdachten aangeklaagd voor het „in gevaar brengen van de nationale veiligheid, slaan, plunderen, brandstichting en andere ernstige misdrijven”, berichtte de Tibetaanse nieuwsdienst. „Ze moeten streng gestraft worden om de letter van de wet te beschermen”, aldus de openbaar aanklager.
Het Duitse ministerie van Ontwikkelingshulp heeft aangekondigd de onderhandelingen met China op te schorten totdat de onrusten in Tibet voorbij zijn. Het ministerie was met de Chinese tegenhanger in gesprek over maatregelen tegen klimaatverandering en over duurzame energie.
Minister Heidemarie Wieczorek-Zeul heeft in mei een bezoek aan China op de agenda staan, maar als het geweld in Tibet dan nog voortduurt gaat dat bezoek niet door. Chinese en Tibetaanse leiders moeten eerst de dialoog aangaan, zei Wieczorek-Zeul.
China heeft woensdag buitenlandse media bekritiseerd voor hun verslaggeving van het geweld in Tibet. Tegelijkertijd meldde de Club van buitenlandse correspondenten in China dat er dertig incidenten zijn geregistreerd waarbij buitenlandse journalisten zijn verhinderd naar de autonome regio Tibet of de omliggende provincies Sichuan, Gansu en Qinghai te reizen.
Een voormalig vicevoorzitter van het Chinese parlement, de etnisch-Tibetaan Raidi, noemde de buitenlandse verslaggeving van de ongeregeldheden van eind vorige week in Tibet „buitensporig en kwaadaardig”, zo meldde het persbureau Xinhua. „Sommige westerse media verdraaien opzettelijk de feiten en omschrijven zware criminaliteit boosaardig als vreedzame demonstraties”, zei Raidi.
Onafhankelijke berichtgeving uit Tibet is praktisch onmogelijk geworden door de vele beperkingen die door de Chinese autoriteiten aan journalisten worden opgelegd. De politie in Lhasa zette maandag verslaggevers uit van drie tv-stations uit Hongkong: Cable TV, TVB en ATV. Bovendien moest TVB videobeelden van het geweld van vrijdag wissen.
De Tibetaanse toeristenindustrie ervaart een tijdelijke terugslag door de ongeregeldheden in Lhasa eind vorige week. Dit heeft het Tibetaanse bureau voor toerisme heeft woensdag gezegd.
China kondigde vorige week een stop af op alle groepsreizen naar Tibet en heeft niet gezegd wanneer die maatregel wordt opgeheven. Het verbod werd ingesteld na een geweldsuitbarsting waarbij winkels, woningen, banken, scholen en andere gebouwen in Lhasa werden vernield. Ook tientallen auto’s gingen in vlammen op. Het Chinese staatsbureau Xinhua meldde brandstichting in wel driehonderd locaties.
De straten lagen vol puin en geplunderde goederen, vooral in het historische handelscentrum Barkor dat ook de 1300 jaar oude, boeddhistische Jokhang-tempel telt.
Wang Songpin, adjunct-directeur van het Tibetaanse toeristenbureau, erkende dat sprake is van een terugslag, maar benadrukte dat die slechts tijdelijk zal zijn. Hij voegde hieraan toe dat de autoriteiten „zeer optimistisch” zijn dat het streven van 5,5 miljoen binnen- en buitenlandse toeristen voor dit jaar wordt gehaald.