Drs. P. J. Vergunst, algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond: „Ik acht het waardevol dat de synode komende maand opnieuw diepgaand over Israël nadenkt. Stel dat er níét meer over het volk van God gesproken werd en het in ons geloofsleven geen plaats meer had… Hele Bijbelhoofdstukken zouden terzijde geschoven moeten worden.Zonder af te doen aan de ernst van de afwijzing van Jezus als de Messias door de Joden, blijven synagoge en kerk op elkaar betrokken. „Men doet aan de kracht van de opstanding tekort, als men meent dat deze voor de weg van het Jodendom ineffectief zou zijn”, leerde dr. S. Gerssen ons. Op weg naar het eschaton, het einde der tijden, blijft wat Gods weg met Israël betreft een geheimenis over, een mysterie dat wij niet kunnen ontleden, maar ook niet mogen negeren.

Ik geloof dat met onze betrokkenheid op het Joodse volk de toekomst en het welzijn van de kerk in het geding zijn. „Ik zal zegenen wie u zegenen en vervloeken wie u vervloekt”, zei God tegen Abram, toen Hij beloofde hem tot een groot volk te maken. Het Joodse volk is het bewijs van Gods genadige verkiezing en onverbrekelijke trouw - en daarvan mag ook de kerk leven. Het is daarom van grote betekenis dat de onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël in de te bespreken synodenota een fundamenteel uitgangspunt blijft.

Of in de Gereformeerde Bond de plaats van Israël in Gods heilshandelen voldoende leeft? Nee, helaas niet. Let maar op de plaats die Israël in de verkondiging en in de voorbede heeft, veelal níét heeft. Prof. Graafland zei kort na de Jom Kipoeroorlog van 1973 dat onze confrontatie met Israël ons uitleidt uit onze eigen probleemstellingen en ons stelt in de ruimte van Gods handelen in de geschiedenis van heden, verleden en toekomst. Ik ben bang dat we nog te veel met „onze eigen problemen” bezig zijn.”

Ds. J. G. Offringa, voorzitter van stuurgroep Op Goed Gerucht: „Als predikantenbeweging hebben we geen eenduidige Israëlvisie. Wat ons bindt, is een bepaalde manier van theologiseren: sterk in dialoog met wat zich afspeelt in maatschappij en cultuur.

Uit respect voor de Joodse traditie en de verschrikking van de Shoah zal er in onze kring weinig zendingsdrang leven. Ook zullen we ons ervoor hoeden om, in reactie op het bestaande antisemitisme, door te schieten in een vorm van filosemitisme waarin alles wat Joods is bij voorbaat goed is. Achter dat soort paaigedrag schuilt dikwijls nog de oude christelijke bekeringsdrang.

We zien een enorme verwarring: Wat bedoelen we met Israël, welke mensen hebben we op het oog? Gaat het de kerk om de Joodse traditie, de synagoge, het volk, het land, de staat? Hebben we tegelijk orthodoxe, liberale en seculiere Joden voor ogen? Als de kerk spreekt over haar onopgeefbare verbondenheid met Israël, moet ze duidelijk maken wat ze precies bedoelt. Ook moet ze duidelijk maken dat deze bijzondere relatie niet ten koste gaat van de verbondenheid met anderen. Volgens mij is de kerk namelijk onopgeefbaar verbonden met heel de aarde, in het bijzonder met wie daarop kwetsbaar zijn.

Omdat het Joods-Palestijnse conflict uiterst ingewikkeld en ondoorzichtig is, past hier kerkelijke terughoudendheid. Niemand zit te wachten op holle frasen vol eenzijdige of dubbele solidariteit. Naast diaconale zorg voor de slachtoffers aan beide kanten, is de kerk gediend met een kritische houding. Zowel ten opzichte van wat zich afspeelt in de Joodse als in de Palestijnse wereld.

Het belangrijkste is dat het een politiek conflict blijft, dat het niet in religieus vaarwater terechtkomt. Het gaat uiteindelijk om een eerlijke verdeling van de grond. Wordt het een religieus conflict -en die kant dreigt het met de radicalisering onder Joden en Palestijnen steeds meer op te gaan- dan komen er goddelijke plannen of claims in het geding. En daarover is het lastig onderhandelen.”

Ds. A. S. Rienstra, secretaris van het Confessioneel Gereformeerd Beraad: „De Israëldiscussie in de Protestantse Kerk leeft zeer bij de achterban van het Confessioneel Gereformeerd Beraad. Veel CGB’ers hebben de bespreking door de generale synode vol belangstelling gevolgd. Bij het hoofdbestuur is deze discussie echter nog niet aan de orde geweest. Ik kan daarom alleen de geluiden doorgeven die ik vanuit de achterban opvang.(is2m(

Uitgangspunt is de onopgeefbare verbondenheid met Israël. Israël is ook nu Gods volk, waarmee Hij grote bedoelingen heeft. Gods heil is via Israël tot ons gekomen. De christenen uit de heidenen zijn als wilde loten geënt op de olijfboom Israël.

Door de verbondenheid met Israël volgen wij met mededogen het grote lijden dat Gods volk de eeuwen door heeft moeten doorstaan. Het gaat niet op dat de Joden voor Pontius Pilatus zelf dit lijden over zich hebben geroepen door te zeggen: „Zijn bloed kome over ons en onze kinderen.” Het verzoenend bloed van Jezus Christus bewerkstelligt alleen goede dingen, geen slechte.

Het is te betreuren dat Israël nog altijd in zijn volksbestaan wordt bedreigd. Nodig is dat Palestijnen uitspreken dat zij niet langer uit zijn op de vernietiging van Israël. Ze moeten ophouden met zelfmoordacties en raketbeschietingen, zodat Israël niet steeds genoodzaakt is zich te verdedigen.

Aan de andere kant hebben we aandacht voor de moeilijke positie van de Palestijnen. In het bijzonder hebben christenen onder hen het zwaar te verduren. Hopelijk hebben vredesonderhandelingen tot resultaat dat een Joodse staat en een Palestijnse staat in vrede naast elkaar kunnen leven.”

Ds. H. Poot, voorzitter van de werkgroep Israël van het Evangelisch Werkverband: „We hechten er grote waarde aan dat de kerk haar onopgeefbare verbondenheid met Israël rekent tot haar belijden. God heeft ervoor gekozen om via de bedding van het volk Israël het heil aan de wereld te brengen. Christus, het Hoofd van de kerk, is tegelijkertijd de Koning der Joden en wij aanbidden de God van Abraham, Izaäk en Jakob.(is2m(

Bekering, toewijding en aanbidding zijn voor ons belangrijke noties, maar dat wil niet zeggen dat we het heil opsluiten binnen de grenzen van ons eigen hart en leven. God schrijft heilsgeschiedenis: het gaat om de komst van het Koninkrijk. Daarvan moeten we zeggen dat Israël niet verlost wordt zonder de kerk en dat de kerk het Koninkrijk niet zal binnengaan voordat Israël Jezus als zijn Messias heeft ontmoet.

Een paar jaar geleden hebben we als bestuur in dagen van gebed en vasten drie speerpunten van ons beleid mogen formuleren. In het besef dat we leven in de laatste dagen hebben we toen gezegd: We moeten elkaar wijzen op de komst van de Koning, we moeten ernst maken met evangelisatie, en we moeten een manier vinden om voor Israël op de bres te staan. Als de Geest van Christus in ons is uitgestort, komt daarin Zijn liefde voor het Joodse volk mee.

Ik geloof dat we als kerk het lef moeten hebben om profetisch te spreken en met verwachting moeten uitzien naar wat God in deze dagen doet, juist door Israël heen. Het is altijd voorhoede van Gods handelen in deze wereld. We moeten daarin niet te aarzelend zijn. Er is in de Bijbel de zonde van voorbarigheid, maar evenzeer die van nalatigheid. Wij geloven dat de situatie van Israël in een zee van vijandschap alles te maken heeft met de terugkeer van Jezus Christus. Zijn voeten zullen immers staan op de Olijfberg en in Sion zal Zijn troon staan. Dat betekent oorlog vanuit de krochten van de duisternis.

We willen de kerk zegenen in haar roeping het belijden ten aanzien van Israël concreet te maken. God zelf zegt daarover: „Gun uzelf geen rust en gun Mij geen rust totdat Ik Jeruzalem zal stellen tot een lof op aarde.””