Economie

Brood van ellende; symbool van vrijheid

„Waarom is deze avond anders dan alle andere avonden?” Tijdens seideravond -waarop de uittocht uit Egypte wordt herdacht- zal het jongste kind van rabbijn Joseph Tucker (60) deze vraag stellen. Het antwoord kent geen verrassingen. Toch zal Tuckers hele gezin aandachtig luisteren naar de gezongen vragen en antwoorden.

Gisette van Dalen-Heemskerk
19 March 2008 15:04Gewijzigd op 14 November 2020 05:39
Rabbijn Joseph Tucker uit Jeruzalem (l.) en rabbijn Samuel Goldberg uit Antwerpen zijn ieder jaar vijf weken lang in de fabriek van Hollandia Matzes in Enschede te vinden. Ze houden toezicht op het bakproces van matses, de ongezuurde koeken die de joden h
Rabbijn Joseph Tucker uit Jeruzalem (l.) en rabbijn Samuel Goldberg uit Antwerpen zijn ieder jaar vijf weken lang in de fabriek van Hollandia Matzes in Enschede te vinden. Ze houden toezicht op het bakproces van matses, de ongezuurde koeken die de joden h

Op tafel staat naast de bittere kruiden een grote schaal matses. Want op seideravond moet elke jood minimaal een halve matse eten. Er mag geen beleg op de platte koek. Als teken dat de joden eens slaven waren en dit brood van ellende moesten eten. Tijdens het zeven dagen durende Pesach daarna mogen ze de matses wel beleggen. Want de koeken zijn tegelijk symbool van vrijheid.Speciaal voor de matses verblijft Tucker, woonachtig in Jeruzalem, jaarlijks enkele weken in Nederland. Om precies te zijn in Enschede. Vijf weken lang controleert hij daar samen met rabbijn Samuel Goldberg (30), voorzitter van de synagoge in Antwerpen, of de koeken bij Hollandia Matzes koosjer worden geproduceerd.

Gehuld in witte jassen en met hoofd- en baardbedekking vallen de rabbijnen niet op tussen de werknemers van het Enschedese bedrijf. Of misschien toch wel. Speciaal voor hen staan er langs de zijlijn twee stoelen. Zodat ze af en toe even kunnen zitten. De loze momenten benut Tucker goed. Hij pakt óf een studieboek óf een gebedsboek. „Normaal lees en leer ik veel meer. Door het geluid van de machines neem ik minder op dan thuis.”

Veel tijd om te studeren krijgen de rabbijnen overigens niet. Eén keer per uur is het tijd voor een kleine schoonmaak. Nou ja, wat heet klein. Zodra de band stilstaat, komen Tucker en Goldberg in actie. Van een tafel vol met borstels en andere schoonmaakattributen pakken ze wat ze nodig hebben. Vol overgave gaan ze aan de slag met ijzersponsjes. Alle onderdelen krijgen een beurt. Voor moeilijk bereikbare plaatsen pakt Tucker een kwast of een tandenborstel. Gebogen over het apparaat pulkt hij kruimels uit hoekjes. Ondertussen gaat Goldberg het vlakke gedeelte van de band te lijf met een plamuurmes. Geen kruimeltje deeg blijft er liggen. Waarom niet? Dat bepalen de spijswetten. Een restje oud deeg mag beslist niet in het nieuwe terechtkomen.

Als het apparaat brandschoon is, leegt een medewerker van Hollandia Matzes een grote mengkuip vol met nieuw deeg -gemaakt van water en meel- in de machine. Zelfs het eerste stuk van het nieuwe deeg dat over de band tevoorschijn komt, verdwijnt in een afvalemmer. Mocht er toch nog ergens een kruimeltje achtergebleven zijn, dan is dat alsnog verdwenen.

Eens in de twee uur is het tijd voor een grote schoonmaak. Alle machines gaan open. De rabbijnen halen zelfs de messen eruit en maken ze schoon.

Tucker en Goldberg doen het tijdrovende werk met liefde. Tucker: „Eigenlijk is toezichthouder zijn een beroep apart. Je moet wekenlang beschikbaar zijn. Bovendien is gedegen kennis van spijswetten onmisbaar. Toch heb ik de tijd er graag voor over. Ons nageslacht moet de tradities leren. Daardoor ontdekken onze kinderen wie ze zijn en waar ze bij horen.”

Pesach is een echt familiefeest. Volgens Tucker is het bij de Israëlische vliegmaatschappij El Al voor 20 april -de datum waarop seideravond dit jaar valt- hoogseizoen. Uit alle streken van de wereld komen joden naar Jeruzalem om samen met hun familie de bevrijding uit de slavernij te gedenken. En dat niet voor één jaar. De familieleden sluiten het feest altijd af met de wens: Volgend jaar in Jeruzalem.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer