Christenen en moslims hebben gisteren samen officieel verklaard dat ze tegen de film van Wilders zijn. Bedoeld voor binnenlands gebruik, maar ook om in het buitenland duidelijkheid te scheppen. Moslims elders moeten niet de verkeerde conclusie trekken dat alle niet-moslims blij zijn met de film.De christenen zijn in dit geval de vertegenwoordigers van de Protestantse Kerk in Nederland met ondersteuning van de Raad van Kerken. De kerken die ik als predikant dien, de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, maken geen deel uit van de Raad van Kerken en hebben de verklaring dus niet ondertekend, evenmin als verwante orthodox-protestantse kerken. En daar ben ik blij mee.

Het is niet dat ik vóór provocatie ben. Intentioneel kwetsen kan niet christelijk zijn. Maar om nu te zeggen dat het verwerpelijk is dat geloof, dat wil zeggen het christelijk geloof en de islamitische religie, gekrenkt wordt… Daarvoor is het nodig én jezelf én de ander niet serieus te nemen.

De islam is de islam niet wanneer christenen bij kennisname ervan geen pijn voelen. Immers, het centrum van het christelijk belijden wordt door de islam niet alleen verzwegen maar expliciet verworpen: Jezus is Gods Zoon niet en Hij is niet gekruisigd. En zoals een beetje moslim onmiddellijk zal erkennen dat hij de Bijbel van Genesis tot Openbaring ziet als een gecorrumpeerd geschrift, kan een Schriftgelovige christen niet anders dan in de Koran een cartoon zien van de Heilige Schrift.

Het is beter om als moslims en christenen tegen elkaar te zeggen dat pijn in onderling contact onvermijdelijk is, maar geen reden om elkaar te ontlopen. Het is eerder een reden om elkaar op te zoeken. Wellicht zijn die contacten waarbij christenen en moslims elkaar recht in de ogen kijken kwalitatief wel de beste.

Dreigementen
Moslims en christenen stellen in de verklaring samen vast dat de intentie van zowel islam als christendom „vrede en gerechtigheid” is. Bedoelen ze daarmee werkelijk hetzelfde? Voor moslims is vrede in de eerste plaats overgave aan Allah, terwijl gerechtigheid staat voor een vorm van monotheïsme die het christendom uitsluit en wordt bereikt door gedetailleerde imitatie van Mohammed. Een christen zal bij vrede toch allereerst denken aan de vrede die God met mensen heeft door het bloed van de Heere Jezus Christus. En bij gerechtigheid aan de onschuldigverklaring die ieder ten deel valt die gelovig opziet naar het kruis.

Hiermee is niet gezegd dat politieke vrede en gerechtigheid in de maatschappij voor christenen niet nastrevenswaardig zijn. Eerder wordt door de overgave aan Jezus Christus een degelijke basis daaronder gelegd. Voor mij is het onbegrijpelijk dat in de week van Goede Vrijdag christenen, sprekend over hun religie, de woorden vrede en gerechtigheid voor ’het goede doel’ zo laten devalueren.

Het komt mij apocrief voor dat signalen uit binnen- en buitenland de opstellers van de verklaring de ogen ervoor hebben geopend dat de film van Wilders „relaties onder druk kan zetten.” Als je dat zonder die signalen niet zelf kon bedenken, dan ben je niet bijster in de ander geïnteresseerd. Het lijkt er eerder op dat angst voor dreigementen christenen ertoe gebracht heeft met moslims om de tafel te gaan zitten. Ik kan me voorstellen dat islamitische organisaties het wel best vinden om door christenen in een goed daglicht te worden gezet.

Niet parallel
Nadat gezegd is dat beide religies opkomen voor godsdienstvrijheid vervolgt de verklaring dat moslims en christenen zich geroepen weten om elkaar kritisch te blijven bevragen over hoe in binnen- en buitenland de een de ander behandelt. Elkáár vooral, alsof het hier om een parallel gaat. In de eerste plaats bedoelen moslims met vrijheid van godsdienst doorgaans niet vrijheid van bekering of missionaire propaganda - die ze voor zichzelf wel nemen. In de tweede plaats, de ander bespotten is niet goed, maar nog wel wat anders dan de ander vervolgen vanwege zijn geloofsovertuiging.

Iedereen moet weten dat de visie van Wilders niet die van alle Nederlanders is, zeker niet die van de kerken. Ik denk dat moslims zelf ook al wel bedacht hebben dat niet alle Nederlanders op Wilders stemmen, maar dat ze gewoon van mening zijn dat onze politicus derhalve, zo niet goed- dan maar kwaadschiks, moet worden tegengehouden door zijn opponenten, omdat ze anders medeschuldig zijn. Mijn stelling is dat de naïviteit van de PKN en de Raad van Kerken het beste recept is om de aanhang van Wilders onder eigen leden te vergroten. Wanneer je niet mag benoemen waar de pijn zit, zoekt die een ongewenste uitweg. Zoals bijvoorbeeld Wilders die ons wijst met zijn dwaze voorstel om de Koran te verbieden en met zijn afwijzende in plaats van in liefde zoekende houding tegenover de islamitische naaste.

De auteur is missionair predikant voor de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt in Rotterdam. Eerder verdiepte hij zich in de cultuur en godsdiensten van het Midden-Oosten. Momenteel volgt hij een opleiding islamitische theologie.