Mijn antwoord op de stelling is dat er veel mis is gegaan en dat er heel wat vergissingen zijn gemaakt, maar dat daarmee de inval als feit niet een vergissing is geweest.Saddam Hussein was een meedogenloze tiran, wiens verdwijnen door weinigen in en buiten Irak wordt betreurd. Nu zijn er wel meer tirannen in de wereld. In Zimbabwe, Noord-Korea en Birma bijvoorbeeld. Maar Hussein dwong zijn volk en leger andere volkeren aan te vallen. Dat geldt gelukkig niet van veel andere despoten.

Even als herinnering: Irak viel in de jaren tachtig het moslimbuurland Iran aan. In 1990 volgden de inval en verovering van Koeweit. Scudraketten werden afgevuurd op de burgerbevolking van Israël en Saudi-Arabië. Bovendien uitte Hussein bedreigingen tegen anderen met zijn geheime wapens. Hij weigerde of saboteerde de afspraken van de wapenstilstand van 1991. De inval van 2003 was dus noodzakelijk en geen kwalijke vergissing.

Maar er zijn tijdens en na de inval wel vergissingen begaan:

1. Een volk kan na een jarenlange dictatuur niet snel omgevormd worden tot een democratie. De politieke elite en de fundamentalistische islam willen geen democratie. De VS hadden dat moeten weten. In hoeveel moslimlanden is een echte democratie?

2. Er zijn door het Amerikaanse leger incidenteel schendingen van de mensenrechten gepleegd. Het bekendste is de behandeling van gevangenen in de Abu Ghraibgevangenis. Ontegenzeglijk minder erg dan in Husseins tijd, maar nu begaan door buitenlanders, en zelfs door vrouwen.

3. Niet voorzien werd dat na het wegvallen van de dictator de verschillen tussen sjiieten en soennieten tot bloedige aanslagen zouden leiden, waar indirect de vreemde macht in het land de schuld van zou krijgen.

4. Door de jarenlange dictatuur en het schrikbewind bleef er de angst voor bedreigingen van de kant van de fundamentalisten. In samenwerking met de Amerikanen Irak weer opbouwen vraagt om kleur bekennen, en dat wordt als te gevaarlijk gevoeld.

5. Uit allerlei landen in de regio en daarbuiten stroomden extremisten met wapens naar Irak om de gehate Amerikanen en andere westerlingen te bevechten, deels uit angst dat Amerika andere minder gewenste regimes in de regio zou aanpakken.

Cryptochristen

Voor zover de legitimatie van de inval de aanwezigheid van geheime chemische en bacteriologische wapens betreft, berust de schuld van de mogelijke vergissing geheel bij Hussein. Als hij openlijk had toegegeven dit soort wapens niet te bezitten en de in de wapenstilstand van 1991 overeengekomen inspecties ongehinderd had toegelaten, was het niet tot een zo grootschalige inval gekomen.

Ten slotte de positie van de christenen in Irak. Tijdens de dictatuur van Saddam kon de christelijke gemeenschap alleen bestaan door zich te conformeren aan zijn ideologie. Waartoe dat leidde hebben we gezien in het gedrag van enkele hoge heren in het regime die verklaarden christen te zijn.

Na de inval kregen de kerken meer vrijheid om zich uit te spreken en te manifesteren. Dat resulteerde wel in twee reacties. Ten eerste de beschuldiging dat ze heulden met de invallers uit het christelijke Westen. En ook dat de fundamentalistische islam zich behalve tegen de gematigde islam ook speciaal tegen de kerken richtte.

Met betrekking tot de grote vergissing van de inval blijft de vraag wat beter zou zijn: cryptochristen te zijn of openlijk voor het geloof uit te komen met alle consequenties. Calvijn heeft daar in zijn betoog tegen de Nicodemusfiguren geen onduidelijk antwoord op gegeven. Dat moet ook voor ons een les zijn. Meeleven en bidden is wel het minste wat we kunnen doen.

De auteur is oud-legerpredikant.

Zie ook “Oorlog het laatste van het allerlaatste”.