Dit schrijft T. van Essen, verbonden aan het Julius Centrum, dat onderdeel is van het UMC Utrecht, samen met zeven buitenlandse collega’s in het medische tijdschrift The Lancet van zaterdag. Van Essen en zijn collega’s verzamelden de gegevens van 2547 volwassen patiënten uit negen onderzoeken en analyseerden het effect van de behandeling. Zelfs als de huisarts pus in de keelholte ziet, wellicht een symptoom van een bacteriële infectie, heeft een antibioticum weinig nut. In die groep moeten nog steeds acht patiënten behandeld worden om één te genezen.Ook voor oudere patiënten en patiënten met ernstiger symptomen levert de antibioticabehandeling niets op. „Oplettend afwachten is voldoende; alleen het verlichten van de klachten met pijnstillers of neusdruppels is nodig.” Slechts bij zeer ernstige klachten, zoals hoge koorts of intense aangezichtspijn, kan behandeling met antibiotica zinvol zijn. De klachten wijzen dan misschien op een ernstige complicatie, zoals een abces. Patiënten met deze klachten zijn echter niet opgenomen in de negen geanalyseerde onderzoeken, dus de Lancetpublicatie kan hierover geen uitsluitsel geven.

In Europa krijgen 72 tot 92 procent van dit soort patiënten in de huisartspraktijk een recept voor antibiotica. Huisartsen schrijven te veel antibiotica voor bij acute bijholteontsteking, omdat die moeilijk is onderscheid te maken tussen bacteriële en virale infecties. Bij virale infecties helpen antibiotica zeker niet.