„Gotovina is onschuldig en bedwong Mladic”
DEN HAAG (ANP) - De aanklagers van het Joegoslaviëtribunaal hebben „geen bewijs” tegen Ante Gotovina. Dit betoogde de verdediging woensdag tijdens haar openingsverklaring op de tweede dag van het proces tegen de Kroatische generaal. Tevens beklemtoonden de raadslieden dat Gotovina een belangrijke rol speelde bij het bedwingen van de Bosnisch-Servische legerleider Mladic.
Gotovina staat voor het VN-hof in Den Haag terecht voor zijn rol bij Operatie Storm in 1995. Het Kroatische regeringsleger veroverde toen de afvallige Servische republiek Krajina, die zich in 1991 had losgemaakt van het centrale gezag in Zagreb, dat zich op zijn beurt dat jaar onafhankelijk had verklaard van Joegoslavië.Generaal Gotovina was in het zuiden van het strijdtoneel commandant van Operatie Storm. Circa 200.000 etnische Serven sloegen voor het Kroatische regeringsleger op de vlucht. Honderden achtergebleven Serven, veelal bejaarden of gehandicapten, werden vermoord, zo betoogden de VN-aanklagers dinsdag.
Gotovina’s advocaat Luka Misetic ontkende woensdag niet dat er sommige gevallen van moord onder Serven zijn geweest, ook al zette hij vraagtekens bij veel van de tientallen incidenten die in de tenlastelegging zijn opgenomen. Maar hij benadrukte dat Kroatïe zijn best zou hebben gedaan om slachtoffers onder de Servische burgerbevolking te vermijden en de veiligheid van zijn etnisch Servische burgers in de pas veroverde Krajina veilig te stellen.
Gotovina heeft volgens de verdediging het bevel gegeven het oorlogsrecht te respecteren. Daarnaast was hij vlak na de verovering niet meer in de Krajina aanwezig, want met een offensief in buurland Bosnïe bezig.
Na de verovering van de Krajina was namelijk voor de Kroatische president Franjo Tudjman en de troepen van Gotovina de weg vrij om het Servische gebied in Bosnië binnen te trekken, als bondgenoot van de moslim Alija Izetbegovic, de president van Bosnië. „Internationale troepen” (van NAVO of VN) waren tot een operatie tegen de Serven aan de grond niet bereid, merkte Gotovina’s advocaat Gregory Kehoe fijntjes op.
Wel steunde de NAVO het offensief tegen de troepen van Mladic vanuit de lucht, en na zware verliezen sloten de Bosnische Serven later in 1995 in Dayton eindelijk vrede, na een bloedige oorlog van meer dan drie jaar. „Gotovina maakte een einde aan het bloedvergieten”, aldus de Amerikaanse jurist Kehoe.
De verdediging van Gotovina kwam woensdag herhaaldelijk in aanvaring met de rechters. Zo hadden de advocaten van muziek voorziene videobeelden laten zien van Kroatische oorlogsslachtoffers. Voorzittend rechter Alphons Orie zette vraagtekens bij deze „journalistieke impressies” en herinnerde de verdediging eraan dat zij relevant bewijs moet presenteren. De rechters vroegen zich af of zij maar moeten toekijken „hoe u zich richt tot het publiek”, aldus de Nederlandse VN-magistraat. Velen in Kroatië beschouwen Gotovina als nationale held; het proces wordt er onder grote belangstelling op tv uitgezonden.