Dat stelt Jan Wolter Wabeke, de Ombudsman Financiële Dienstverlening, in een advies aan belanghebbenden rond de zogenoemde woekerpolisaffaire. Het document is dinsdag verspreid. Beleggingsverzekeringen, een combinatie van een beleggingsproduct en een verzekering, worden dikwijls verkocht bij het afsluiten van een hypotheek.Wabeke vindt dat verzekeraars jaarlijks maximaal 3,5 procent van het belegd vermogen binnen een polis mogen inhouden aan kosten. Dat bedrag gaat dan af van het rendement. Consumenten die meer hebben betaald, moeten hierover uiterlijk volgend jaar worden geïnformeerd, aldus de ombudsman. Compensatiebetalingen moeten terugvloeien in het product. Verzekeraars kijken aan tegen een tegenvaller van in totaal 2 miljard euro.

Wabeke maakt wel een duidelijk onderscheid tussen het beleggings- en het verzekeringsdeel van een polis. In zijn ogen zijn premies voor verzekeringen bij overlijden of arbeidsongeschiktheid geen kosten.

Wabeke baseert zijn advies op een studie naar een flinke reeks polissen van mensen met klachten. De ombudsman concludeert dat de „intransparantie” bij beleggingsverzekeringen het „cruciale manco” is. Het advies van Wabeke is niet bindend, maar de ombudsman verwacht dat bijvoorbeeld ING zich committeert aan de aanbeveling.

Stichting Woekerpolis Claim en Vereniging Consument & Geldzaken noemen het advies teleurstellend. „Het doet geen recht aan de financiële schade en verliezen waarmee polishouders worden geconfronteerd”, aldus de belangenorganisaties.

De consumentenclubs vinden dat Wabeke wel ertoe oproept iets te doen aan de hoogte van de kosten bij beleggingsverzekeringen, maar niet adviseert over wat te doen aan de gevolgen van de manier waarop kosten worden ingehouden. Omdat die wijze gevolgen heeft voor het beleggingsrisico van polishouders kan dat leiden tot extra financiële schade, denken de belangenbehartigers.

Volgens de consumentenorganisaties heeft Wabeke „gestreefd naar een aanbeveling die voor verzekeraars nog net aanvaardbaar is.” De belangenorganisaties zeggen de uitkomst unaniem van de hand te wijzen. „Wij blijven praten én procederen.”

De Stichting Verliespolis is ook kritisch. „De methodiek die de ombudsman heeft gebruikt is als vertrekpunt bruikbaar, maar de invulling en de getallen zijn dat nog lang niet”, aldus de belangenorganisatie. Naar schatting van Verliespolis kunnen verzekeraars de aanbeveling zo uitleggen dat „slechts” een kwart van de polishouders compensatie ontvangt. „Dat zou de verzekeraars bij elkaar ongeveer 1 miljard euro kosten”, aldus Verliespolis. De tegemoetkoming is „in een groot aantal gevallen zeer beperkt”, vindt Verliespolis.

In het rapport zet Wabeke nog enkele kritische noten bij de rol van tussenpersonen. Bij de relatie tussen de beloning van de tussenpersoon enerzijds en het belang van de kwaliteit van advisering en bemiddeling is „veel misgegaan”, aldus de ombudsman.

De onrust rond de zogenoemde woekerpolissen heeft zijn oorsprong in een kritisch rapport van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) uit 2006. De toezichthouder meldde toen dat hoge verborgen kosten het rendement drukken. Sindsdien liggen de aanbieders onder vuur van consumenten en de politiek. In Nederland zijn vele miljoenen beleggingsverzekeringen verkocht.

Nadat consumentenorganisaties dreigden met miljoenenclaims, werd Wabeke gevraagd een uitweg te vinden in het conflict. Er loopt ook nog een feitenonderzoek in opdracht van het ministerie van Financiën. De uitkomst hiervan wordt eind april verwacht.