Het advies van de commissie heeft betrekking op een beter foliumzuurgebruik om het aantal neurale buisdefecten, ofwel open ruggetjes, in Nederland te laten dalen. Men pleit voor betere voorlichting aan vrouwen in de vruchtbare leeftijd over het gebruik van foliumzuursupplementen en het invoeren van preconceptiezorg. Daarnaast wordt voorgesteld om verplichte foliumzuurverrijking van basisvoedingsmiddelen, zoals brood en broodvervangers, te overwegen. Dat zal voor de hele bevolking leiden tot een extra foliumzuurinname van 100 microgram per dag, terwijl de gemiddelde inname nu ligt op zo’n 200 tot 300 microgram.Nederland is niet het eerste land dat foliumzuurverrijking overweegt. Ook in het Verenigd Koninkrijk speelt deze discussie. De Verenigde Staten en Canada verrijken al sinds 1998 hun brood en ontbijtgranen met de dubbele hoeveelheid foliumzuur die nu voor Nederland wordt voorgesteld. En met succes: het voorkomen van neurale buisdefecten is gedaald.

Interessant genoeg is nu, tien jaar later, in de VS de discussie in volle gang of foliumzuurverrijking ook nadelige gevolgen kan hebben. Recent onderzoek bij duizenden mensen in de VS laat namelijk zien dat een hoge foliumzuurinname het risico op dikkedarmkanker kan verhogen. Foliumzuur zou de groei van bestaande, maar nog niet gediagnosticeerde gezwellen kunnen versterken.

Vrije markt
Het gaat hierbij wel om een heel hoge dosis, namelijk de maximaal toelaatbare inname van 1000 microgram foliumzuur per dag. Krijgen wij zo’n hoge dosis ooit binnen? Jawel, maar niet door de verrijking van brood(producten) alleen.

In de VS bleek zo’n dosis bereikt te worden als men behalve de verrijkte broodproducten ook andere met foliumzuur verrijkte producten én foliumzuursupplementen gebruikte. Aangezien de VS de verrijking van producten als sinaasappelsap en melkproducten niet aan banden hebben gelegd, zoals voor Nederland wordt voorgesteld, en zo’n 60 procent van de Amerikanen vitaminesupplementen gebruikt, kan dit een belangrijk effect hebben op het vóórkomen van darmkanker in de VS.

Terecht stelt de commissie dan ook dat verrijking van andere producten moet worden gestaakt als we tot verrijking van brood en broodvervangers overgaan. De commissie vreest vooral een te hoge inname bij kinderen. Maar ouderen dan, met mogelijk een verhoogd kankerrisico? Dikkedarmkanker is een van de belangrijkste vormen van kanker in Nederland met bijna 10.000 nieuwe gevallen per jaar. Het is van groot belang dat de minister ook de ongewenste effecten meeweegt bij het besluit om brood en broodvervangers verplicht met foliumzuur te verrijken. Vooral als we er niet zeker van kunnen zijn dat de verrijking van andere producten wordt gestaakt.

De vraag is of de vrije handelsmarkt in Europa, zoals deze nu voor voedingsmiddelen bestaat, zich deze maatregel laat opleggen. Daarnaast zal veelvuldig supplementgebruik niet de eerste gewoonte zijn die wij van de Amerikanen overnemen. Het gebrek aan controle op de Europese handel en het supplementgebruik zou wel eens kunnen betekenen dat we toch te veel van het goede foliumzuur binnen krijgen.

De auteur is hoogleraar voeding en kanker aan Wageningen Universiteit.