De Kamer debatteerde woensdag met minister Eurlings van Verkeer over de invoering van de kilometerheffing. Kern van het plan is dat de vaste autolasten -aanschafbelasting en wegenbelasting- worden omgezet in een variabele heffing die afhankelijk is van de gereden afstand, het tijdstip van weggebruik en de mate van milieuvervuiling.„Niet het bezit, maar het gebruik van de auto wordt belast”, licht Cramer toe. Een concrete uitwerking van het rentmeesterschapsprincipe, meent hij: „De vervuiler betaalt.” De ChristenUnie is al jaren voorstander van de kilometerheffing. „Simpelweg meer asfalt aanleggen, helpt niet tegen files.”

De VVD was aanvankelijk ook voor de kilometerheffing, maar verzet zich er nu tegen. Kamerlid De Krom: „Wij geloven niet dat de heffing een goed middel is tegen files. Als de aanschafbelasting op auto’s verdwijnt, worden die goedkoper. Daardoor komen er meer auto’s op de weg. Daarnaast gaan mensen die straks met het nieuwe systeem goedkoper uit zijn, meer rijden.”

Autoverkeer terugdringen door autorijden duurder te maken, werkt niet, meent De Krom. „Kijk maar naar de brandstofprijzen. Die stijgen al jaren, maar het verkeer neemt niet af. Ten slotte hebben veel mensen geen alternatief: die moeten wel op een bepaald tijdstip de weg op. Denk aan brandweerlieden of verpleegsters. Die staan straks nog gewoon in de file, maar moeten er dan wel meer voor betalen.”

De Krom schetst „een doemscenario om mensen angst aan te jagen”, stelt Cramer. „Het aantal auto’s op de weg zal wel degelijk afnemen als de kilometerheffing er komt.” Het kabinet moet naast invoering van de kilometerheffing ook inzetten op een sterke verbetering van het openbaar vervoer, meent hij. „Die twee zullen hand in hand moeten gaan. Goed openbaar vervoer moet het alternatief worden voor mensen die toch op een bepaalde tijd de weg op moeten. Wij laten die mensen niet in de kou staan.”

VVD’er De Krom vreest dat het kabinet zijn belofte niet zal nakomen dat de gemiddelde automobilist na invoering van de kilometerheffing niet duurder uit mag zijn. „De aanschafbelasting voor nieuwe auto’s zou helemaal worden afgebouwd. Dat gebeurt echter niet. Daarnaast willen de provincies een nieuwe belasting omdat zij straks inkomsten mislopen door het afschaffen van de wegenbelasting.” Cramer erkent dat er „nog veel discussie” zal komen over de kosten. Desondanks blijft voor hem uitgangspunt dat de gemiddelde autobezitter op het moment van invoering van de kilometerheffing niet meer geld kwijt mag zijn.

Tegenstander De Krom betwijfelt ten slotte of het ministerie van Verkeer en Waterstaat de invoering van 8 miljoen meetkastjes in auto’s vlekkeloos kan laten verlopen. „Bij complexe projecten als de hogesnelheidslijn en de Betuweroute is ook veel mis gegaan.” Cramer maakt zich daar geen zorgen om. „We moeten niet redeneren vanuit eerder gemaakte fouten, maar ambitie en durf tonen. En de complexiteit van het project hebben wij als Kamer zelf in de hand.”