Hamas maakte van het sluiten van de grens handig gebruik. Dat viel te voorzien. De fundamentalistisch islamitische verzetsbeweging kreeg door Olmerts barricade de kans op een presenteerblaadje aangeboden. Zo’n blokkade fungeert als middel om de publieke opinie te beïnvloeden, via verhalen over kommer en kwel die onschuldige burgers treft. De uitstapjes van honderdduizenden mensen uit de Gazastrook naar Egypte wakkerde toch al levende emoties nog eens aan.Het leven bleek door het sluiten van de grens moeilijk voor de 1,5 miljoen mensen in de Gazastrook. Bakkerijen sloten de deur. Pompstations gingen dicht. Sommigen zeiden dat artsen moesten kiezen op welke afdeling van het ziekenhuis ze patiënten zouden laten sterven. Anderen spraken dat absoluut tegen. Wie ooit iets kocht in de Arabische wijk van Jeruzalem, in Caïro, Kabul of Bagdad, leert de cultuur kennen. Hij weet hoe Arabieren het bedoelen als ze klagen en kermen niets over te houden.

Toch ging Israël overstag. Olmert beloofde Abbas humanitaire hulp. Het overschrijden van de Egyptische grens kwam in dit overleg nauwelijks aan de orde. Dat valt te begrijpen. Hamas legt democratie zo uit dat zij vanwege haar verkiezingswinst Fatah mag negeren. Daarom zette Hamas in de Gazastrook de wettige leider Abbas praktisch buiten spel. Het was voor Olmert zinloos met Abbas te praten over de uittocht naar Egypte.

Israëls partner voor overleg over die exodus zit in Caïro. Door het toelaten van mensen uit de Gazastrook legde Egypte de dwangmaatregel van Israël lam. De oorzaak daarvan is niet dat Mubarak zich graag doet kennen als iemand die Jeruzalem dwarsboomt. Dat valt wel mee. Maar de Palestijnen uit de Gazastrook maakten eenvoudig gebruik van het feit dat Egypte zich niet te zeer kan isoleren van de rest van de Arabische wereld door de grens hermetisch af te sluiten.

Ook Abbas realiseert zich dat hij -om de kans op vrede met Israël niet tot nul te reduceren- in Caïro moet zijn. Zijn minister van Buitenlandse Zaken zei gisteren dat de Palestijnse president een overeenkomst met Egypte had gesloten. De grenscontrole zou in handen komen van Abbas’ mensen. Caïro lijkt een gematigde koers te varen. Dat bleek ook toen zondag de Egyptische oproerpolitie posities innam bij de grens en vrachtwagens met goederen richting Gaza tegenhield.

Een ander kwaad is ongetwijfeld al geschied. Behalve levensmiddelen zijn er stellig uit Egypte ook wapens de Gazastrook binnengebracht. Bovendien ziet mogelijk een aantal Palestijnse strijders kans via Egypte in Israël te infiltreren. Er zitten genoeg fundamentalisten in Egypte die tegen de jongens van Hamas zeggen: „Kom binnen. Wij hebben uitstekende contacten. Zullen wij voor jou eens een mooi paspoortje gaan regelen?”

Typerend is dat de Palestijnen bulldozers inzetten om de grensafscheiding met Egypte te slopen. Ook nieuw aangelegde Egyptische blokkades moesten eraan geloven. Die methode weerspiegelt agressie. Mensen uit de Gazastrook provoceerden ook Egyptische veiligheidsbeambten. Daarbij vielen tientallen gewonden. De vraag valt -na alle vredesgesprekken in Annapolis- te stellen of mensen uit de Palestijnse Autoriteit volwassen genoeg zijn om verantwoordelijkheid te dragen voor een zelfstandige staat.