Meer dan vijftig winkels denkt Ahold over te nemen, plus een flinke som geld. En dan is het 73 procentspakket aandelen Schuitema voor de investeringsmaatschappij CVC Capital Partners. Dat is het plan althans. De onderhandelingen lopen. Als alles volgens het boekje verloopt, is Ahold tevreden.Topman Bert Roetert van Schuitema klonk dinsdag al opgetogen. „Als de deal rond is, kunnen we weer vanuit onze positie als nummer twee in de supermarktbranche gaan opereren om te groeien.”

Supermarktvolger Gerard Rutte gelooft niet dat er drie lachenden overblijven. „CVC weet wat ze doet. En Ahold speelt het slim. Schuitema is een blok aan het been vanwege de zelfstandige opstelling van het bedrijf. Ahold vindt ondernemers lastig, in Zaandam werken ze liever met filiaalchefs. Ze kiezen nu voor de optie om de kroonjuwelen -de beste vijftig winkels- uit Schuitema te halen en een groot bedrag op te strijken.” Dat is beter dan een reorganisatie bij Schuitema af te wachten. Zo’n ingreep tast immers de winstgevendheid aan, ook van Ahold omdat de cijfers van Schuitema in het resultaat van Ahold worden verwerkt.

Wat Rutte maar wil betogen, is dat Schuitema en de overblijvende C1000-supermarkten (een kleine 400, in meerderheid zelfstandige franchisers) nog maar moeten afwachten hoe het leven onder de vlag van CVC eruitziet. Het dinsdag bekendgemaakte voornemen is geen luxezet, vindt de supermarktkenner. „CVC zal eisen dat er wordt geïnvesteerd. Er zal weinig coulance zijn richting de zwakke broeders. De reorganisatie die Roetert had willen doorvoeren, komt er onder CVC waarschijnlijk ook wel, maar dan vermenigvuldigd met een factor vier.”

Schuitema kent een roerige geschiedenis. Het is Jacob Fokke Schuitema die in 1888 in Groningen een winkel in levensmiddelen start. Gaandeweg ontwikkelt het bedrijf zich tot een grote speler. De levensmiddelentak breidt zich uit, een groothandel komt erbij. De beursnotering is kort na de Tweede Wereldoorlog een feit. In 1981 ziet C1000 het levenslicht.

Ahold komt in 1988 in beeld als Schuitema wordt bedreigd door concurrent Unigro, onder leiding van Eric Albada Jelgersma. Die sprokkelt 46 procent van de aandelen Schuitema bij elkaar. Het overnameplan mislukt en met het nodige zakelijke vernuft weet de Schuitematop Unigro zover te krijgen dat het de stukken verkoopt aan Schuitema. De aandelen worden meteen doorgeplaatst naar Ahold, als een soort alternatieve beschermingswal. Bij deze deal wordt de afspraak gemaakt dat Schuitema operationeel zijn zelfstandigheid behoudt.

Schuitema kent tot dat moment een hele riedel aan andere formules. Als Jan Brouwer in 1996 aan het roer van het concern komt te staan, bedient het bedrijf behalve C1000 ook Spar, Voordeelmarkt, Kopak, Casper, Pick Pack en Kassa! Het is diezelfde Brouwer die het hele palet aan formules zonder al te veel brokken onder één noemer weet te brengen. Het levert hem in de loop der jaren de titel ”Mister C1000” op.

Ook slaagt hij erin Schuitema te laten groeien. Zijn niet-aflatende zelfstandige opstelling in de richting van grootaandeelhouder Ahold komt hem echter op verschillende aanvaringen met het management van de grootgrutter uit Zaandam te staan. In 1999 botst hij met de toenmalige topman Cees van der Hoeven. Die snapt niet waarom Brouwer zich zo afzet tegen Albert Heijn en waarom Schuitema niet wil profiteren van de voordelen die gezamenlijk inkopen kunnen opleveren. De eerste man bij Schuitema kiest echter liever voor „geloofwaardige zelfstandigheid” van het vrijwillig filiaalbedrijf, met zijn vele zelfstandige franchisenemers. In die filosofie past geen lange arm van Ahold.

In 2003 krijgt Brouwer het aan de stok met Anders Moberg, de man die Ahold van de ondergang redde. Eenheid binnen het Aholdconcern, zegt Moberg. Het antwoord komt in december van C1000, door middel van een reclamecampagne: ”We waren goedkoper, we zijn goedkoper en we zullen altijd goedkoper zijn. Sorry Appie.” Verschil van inzicht over het te voeren beleid betekent dat Brouwer na 25 dienstjaren alsnog bij Schuitema opstapt. Dat was in april vorig jaar.

Zijn opvolger Roetert lijkt nu het afscheid tussen Ahold en Schuitema op zijn conto te kunnen schrijven, in een periode dat de winstgevendheid onder druk staat en het bedrijf de groei van de markt niet kan bijhouden. Of dat afscheid de door Jan Brouwer zo gekoesterde zelfstandigheid én financieel betere resultaten garandeert, zal de nabije toekomst leren.