Natuurlijk, er is veel vaag geneuzel op boekengebied als het om zingeving gaat. Titels als ”Jouw onsterfelijke werkelijkheid” en ”Een geestelijke reis naar ons innerlijke zelf” voorzien kennelijk nog steeds in een behoefte. Maar uitgevers hebben oud goud ontdekt dat zijn waarde allang heeft bewezen. Een seculiere uitgever als Athenaeum - Polak & Van Gennep bracht onlangs een nieuwe editie van Thomas a Kempis’ ”De navolging van Christus” op de markt. Uitgeverij Boom, gespecialiseerd in filosofie, psychologie en geschiedenis, waagt zich steeds vaker op het terrein van de religie. En hoe. Op de omslag van het standaardwerk ”2000 jaar theologie” deel 1 (april) prijken de portretten van Augustinus, Calvijn en Luther, door de uitgever getypeerd als „cruciale denkers en hervormers.” Daarnaast brengt Boom voor het eerst een integrale Nederlandse vertaling uit van ”De brief aan de Romeinen” van de vermaarde Duitse theoloog Karl Barth (mei). „De auteur denkt op een geordende en bijbels verantwoorde manier na over de relatie tussen God, de mens en de wereld”, zo valt in de toelichting te lezen. Van Gennep start in samenwerking met dagblad Trouw een „nieuwe bibliotheek met spirituele klassiekers.” Elke maand moet er een titel verschijnen, te beginnen met ”Het getijdenboek” van Geert Groote (februari). Daarna volgen onder meer ”Het Thomasevangelie en het Johannesevangelie” (maart) en ”De twintig preken van Augustinus” (juni).Bij Amsterdam University Press verschijnt een biografie van de kerkvader Augustinus. Diens ”Belijdenissen” kwam onlangs bij Ambo uit in een nieuw jasje. Dezelfde uitgever brengt later deze maand ”De Oude Geschiedenis van de Joden” van Flavius Josephus opnieuw op de markt. En de Haarlemse uitgeverij Altamira-Becht dacht er goed aan te doen eens uit te zoeken hoe het ook al weer zat met ”De tempel van Salomo” en die geheimzinnige ark in het Heilige der Heiligen. Die ark is trouwens teruggevonden. Dat zou tenminste moeten blijken uit ”De ark des verbonds” van Tudor Parfitt, dat binnenkort bij uitgeverij A. W. Bruna verschijnt. Parfitt is hoogleraar moderne joodse studies aan de universiteit van Londen. De wereld zal op zijn grondvesten beven als hij zijn ontdekking op 26 februari wereldkundig maakt, zo warmt de uitgever het lezerspubliek alvast op. We zullen zien.

Een andere trend die in Nederland ingang heeft gevonden wordt gevormd door de Angelsaksische traditie om het verleden in familiekronieken te vangen. Al enkele jaren verschijnen er met enige regelmaat dikke pillen over drie, vier of vijf opeenvolgende generaties die geschiedenis concreet maken. Opvallend is dat er dit voorjaar enkele joodse kronieken verschijnen. Querido komt in maart met ”Het einde van de joden” van Adam Mansbach, het verhaal van de familie Brodsky die in Amerika een nieuwe identiteit zoekt. En bij Wereldbibliotheek verschijnt ”Voorbij de Blauwbrug” van Joosje Lakmaker over haar grootvader Leman Lakmaker, die in een analfabeet gezin in Amsterdam opgroeide en zich later van zijn milieu losmaakte.

Kortom, Nederland bezint zich op zijn joods-christelijke wortels.

Over familiekronieken gesproken: nu George W. Bush’ dagen als machtigste man ter wereld zijn geteld, komt Jacob Weisberg met „een klassiek familiedrama van vader en zoon, broer en broer”, waarin hij een uiterst kritisch oordeel velt over Bush jr. en diens positie binnen de familie probeert te duiden. Amerika is er in de afgelopen acht jaar niet beter op geworden, meent de politiek commentator. Het kan alleen maar beter worden, zo lijkt het.

Bush’ opvolgers staan al in de startblokken en laten van zich horen. Barack Obama bijvoorbeeld -zijn boek ”De herovering van de Amerikaanse droom” (Atlas) ligt alweer een paar maanden in de winkel. En niet te vergeten Hillary Clinton. In ”Mijn verhaal” vertelt zij openhartig wie zij is. Een speciale verkiezingseditie met een nieuw voorwoord verschijnt in april bij Balans.

Madeleine Albright, voormalig Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, schreef alvast een ”Memo aan de nieuwe president”, volgens uitgever Ambo „een vlijmscherpe analyse van het huidige Amerika en een vlammende oproep aan de volgende president.” Eigenlijk onbegrijpelijk dat zij zelf geen kandidaat is.

”Mannen van gezag. De uitvinding van de Tweede Kamer”, door Jouke Turpijn; uitg. Wereldbibliotheek, 17 januari.
In de negentiende eeuw had de Tweede Kamer wel raad geweten met Wilders, stelt Jouke Turpijn vast in dit proefschrift. „Renegaten als Wilders, Verdonk en Thieme kunnen het parlementaire debat domineren met hun recht voor zijn raap-taal omdat de gevestigde parlementaire orde geen benul van haar eigen geschiedenis heeft”, zegt ze. Effectief tegengif: het afdekken van elke vorm van hartstocht en volksmennerij met een deken van formaliteiten, procedures en regels zoals dat gebeurde in de tijd van Groen van Prinsterer en Abraham Kuyper. Aldus Turpijn.

”Joop den Uyl, 1919-1987. Dromer, drammer, dwarsligger”, door Anet Bleich, uitg. Balans, 21 februari.
Biografie (dissertatie) van de minister-president van het „meest progressieve kabinet” dat Nederland ooit heeft gekend. Afkomstig uit een Bijbelvast AR-milieu, ontwikkelde Den Uyl zich tot voorman van de Partij van de Arbeid. Van zijn gereformeerde opvoeding kwam hij tot zijn ergernis desondanks niet los. Van Den Uyls grote tegenstrever Dries van Agt verschijnt in mei bij Boom de biografie ”Tour de force”.

”Brug der zuchten”, door Richard Russo; uitg. Signatuur, Utrecht, februari.
In de serie met ”grote verhalenvertellers” die uitgeverij Signatuur de komende maanden op de markt brengt -fraai gebonden herdrukken van onder meer ”De schaduw van de wind” (Ruiz Zafon) en ”Het lot van de familie Meijer” (Lewinsky)- verschijnt één nieuwe roman: ”Brug der zuchten”. Het verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van een Amerikaans stadje: wat gebeurt er met iemand die de wereld intrekt, en wat gebeurt er met iemand die zijn leven lang thuis blijft?

”Het edele ambacht. De lelijkheid aangeklaagd”, door Cornelis Le Mair; uitg. In de Knipscheer.
Bundel essays van de Nederlandse kunstenaar (1944) die pleit voor vakmanschap in de kunst en niet aarzelt Van Gogh een prutser te noemen. Le Mair werkt zelf in de stijl van de oude meesters en heeft zich gespecialiseerd in stillevens.

”De Bush tragedie”, door Jacob Weisberg; uitg. Balans, maart.
Analyse van de politieke nalatenschap van George W. Bush na acht jaar presidentschap van Amerika. Weisberg, politiek redacteur van Slate Magazine, laat in deze karakterstudie zien hoe Bush jr. begrepen kan worden in relatie tot zijn familie, met name zijn vader, die eerder president van Amerika was.

”Het verslag van Brodeck”, door Philippe Claudel; uitg. De Bezige Bij, Amsterdam, maart.
Nieuwe roman van de schrijver van ”Grijze zielen”. De hoofdpersoon moet een verslag maken over de gebeurtenissen rond een vreemdeling die enkele maanden eerder in zijn dorp is komen wonen. Gaandeweg stuit hij op nieuwe feiten, maar hij wordt ook geconfronteerd met zijn eigen pijnlijke herinneringen aan kampervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

”Een huishouden”, door Marilynne Robinson; uitg. De Arbeiderspers, Amsterdam, april.
Marilynne Robinson, bekend van haar met de Pulitzer Prize bekroonde roman ”Gilead”, schreef eerder slechts één andere roman: ”Een huishouden”. Dat boek wordt nu, na ruim 25 jaar, voor het eerst herdrukt in Nederlandse vertaling. Anders dan ”Gilead” is ”Een huishouden” geen verhaal over geborgenheid en vertrouwen, maar over een gezin dat aan ontbinding ten prooi valt, over levens die verloren raken.

”Zelf koranlezen”, door Hans Jansen; uitg. De Arbeiderspers, april.
De arabist Hans Jansen neemt de lezer bij de hand om hem in te wijden in de geheimen van de Koran. Hij neemt vooral die verzen onder de loep waarin standpunten worden gepredikt die in het Westen omstreden zijn, zoals de oproepen tot het voeren van oorlog tegen de ongelovigen en het ondergeschikt stellen van de vrouw aan de man.

”Twee broers en een meisje met geel haar”, door Gert-Jan Segers; uitg. Mozaïek, Zoetermeer, mei.
Tweede roman van Gert-Jan Segers, die zeven jaar in Caïro woonde en werkte en op 1 juni directeur wordt van het wetenschappelijk instituut van de ChristenUnie. Het verhaal gaat over twee Egyptische broers die in aanraking komen met een Amerikaans-Nederlands meisje. Hun kennismaking zet de tegenstellingen tussen Oost en West, islam en christendom op scherp.

”De wil om te doden”, door Ginny Mooy; uitg. Athenaeum - Polak & Van Gennep, mei.
De burgeroorlog in Sierra Leone (1991-2002) maakte van kinderen moorddadige monsters. De Nederlandse cultureel antropologe Ginny Booy reisde vorig jaar naar Sierra Leone en zocht voormalige kindsoldaten op. In dit persoonlijk getinte boek doet ze verslag van haar wederwaardigheden.

”De brief aan de Romeinen”, door Karl Barth; uitg. Boom, Amsterdam, mei.
Commentaar op de Romeinenbrief, waarmee Barth de grondslagen legde voor zijn dialectische theologie. Het boek, een van de belangrijkste theologische werken van de twintigste eeuw, is voor het eerst in het Nederlands vertaald.

”Reformatorische spiritualiteit”, door dr. J. R. Beeke, met bijdragen van prof. dr. W. J. op ’t Hof en prof. dr. A. de Reuver; uitg. De Groot Goudriaan, Kampen, mei.
Praktische studie naar de gereformeerde spirituele erfenis. Reformatoren, nadere reformatoren en puriteinen hebben veel te zeggen over de omgang met God, over de strijd tegen het kwaad, over meditatie en levenswandel. Dit boek beschrijft onder meer Calvijns visie op de geloofszekerheid, de prediking van de Erskines, de puriteinen en de meditatie, Teellinck en de praktijk der godzaligheid.

”Vondel. Het verhaal van zijn leven”, door Piet Calis; uitg. Meulenhoff, Amsterdam, mei.
Nieuwe biografie van de belangrijkste Nederlandse dichter uit de gouden eeuw. De auteur tekent Vondels leven tegen de achtergrond van het zeventiende-eeuwse Amsterdam, de Tachtigjarige Oorlog en de politieke en godsdienstige strijdvragen van een samenleving die worstelde met haar identiteit.

”Handboek religie in Nederland”, red. Meerten ter Borg e.a. ; uitg. Meinema, Zoetermeer, september.
Handboek dat niet alleen een overzicht van de godsdiensten bevat, maar ook inzicht wil bieden in wat zich momenteel aan religieuze verschijnselen voordoet. Het in de media gevoerde debat over religie krijgt daarbij uitvoerig aandacht.