Hugh Kitson, geen theoloog, weet inzake Jeruzalem alles in een profetisch perspectief te plaatsen. Bij elk feit een tekst(gedeelte). Hij werkte zeven jaar aan een film en aan dit boek, dat bij die documentaire aansluit. In een verantwoording zegt hij: „Voor het overgrote deel zegt de Heilige Schrift precies wat ze bedoelt en bedoelt ze precies wat ze zegt. In het kader van dit boek heb ik de Heilige Schrift, en dan met name de profetieën, gelezen zoals het er stond.”Het boek is voorzien van een voorwoord van de hand van de bekende Messiasbelijdende Jood Lance Lambert, door de auteur aangeduid als „de grootste autoriteit op het gebied van het Midden-Oosten als het gaat om gebeurtenissen die betrekking hebben op Bijbelse eindtijdprofetieën.”

Ik wil positief beginnen. Glashelder komt de geschiedenis van de stad Jeruzalem voor het voetlicht, te beginnen met hoofdstukken over de Bijbelse status van Jeruzalem en de Bijbelse geschiedenis van Jeruzalem. Wie zijn Bijbelkennis nog eens wil ophalen, kan daarvoor in deze hoofdstukken terecht. En wie de geschiedenis nog eens wil repeteren, moet de hoofdstukken ”Jeruzalem en de diaspora”, ”Jeruzalem en de wedergeboorte van het volk” (na 1948) en ”De hereniging van Jeruzalem” (na 1967) er nog eens op naslaan.

Het boek laat zich lezen als een roman. Datzelfde geldt voor de vervolghoofdstukken, waarin vooruit wordt geblikt vanuit de huidige positie van de stad in de brandhaard van het Midden-Oosten: ”Jeruzalem - hoofdstad van Palestina?”, ”Jeruzalem wordt een loodzware steen”, ”Jeruzalem en de herbouw van de tempel”, ”Jeruzalem en de komst van de Messias”, ”Jeruzalem en de vervulling van de verbonden en de beloften”, ”Jeruzalem, de stad van de grote Koning” en ”Het nieuwe Jeruzalem”. Te veel om hier te belichten.

Glashelder
Als ik met ds. Kievit het vermoeden mag uitspreken iets te hebben leren verstaan van Gods weg met Israël, moet ik nochtans een zucht slaken wanneer ik zie hoe probleemloos hier de auteur de profetieën interpreteert. Het biedt stof tot nadenken genoeg. Maar is het zo glashelder waar profetieën zijn vervuld in de ballingschappen en met de komst van Christus en waar ze nog om vervulling vragen? Geen misverstand overigens: de vervulling in Christus komt ook rijkelijk aan de orde. De auteur weet bovendien ook wel dat er profetische gedeelten zijn „die niet zo duidelijk zijn en die op verschillende manieren door Bijbelwetenschappers worden uitgelegd.” Hij laat de lezer dan kennismaken met alternatieven. Dat doet hij bijvoorbeeld ten aanzien van ”de zeventigste week” van Daniël (Dan. 9:24-27), waarover Bijbelwetenschappers, vooral uit evangelische kring, verschillend denken. In twee aparte bijlagen van andere auteurs wordt de kwestie nog eens uitgebreid behandeld.

Ik noem echter een ander voorbeeld. De auteur stelt dat er onder christenen, maar ook onder joden, „veel controverse” is als het gaat om de vraag of de tempel zal worden herbouwd, en wel op de gevoeligste plek in het Midden-Oosten, de Tempelberg, waar de Rotskoepel staat. Wat de joden betreft: „Sommigen zeggen dat een nieuwe tempel niet nodig is. Veel orthodoxe Joden geloven dat de Messias bij Zijn komst er Zelf voor zal zorgen dat de tempel opnieuw wordt gebouwd. Andere religieuze groeperingen (de Getrouwen van de Tempelberg, JvdG) geloven dat de Messias pas zal komen als de tempel herbouwd is.” De auteur sluit echter bij een minderheid aan -al noemt hij die snelgroeiend- die van oordeel is dat er een dag komt dat er een tempel op de Tempelberg zal staan. Die tempel had eigenlijk al aan het eind van de Zesdaagse Oorlog moeten worden gebouwd. Die tempel zal een rol spelen bij „het geestelijk herstel” van Israël.

Ik kan deze vorm van profetie niet meemaken, ook al betrekt de auteur dat geestelijk herstel op Christus en spreekt hij ook over een ”geestelijke tempel”. Maar zal het geestelijk herstel niet vooral inhouden dat joden en christenen samen genoeg hebben aan het eenmaal volbrachte offer van Christus en geen oudtestamentische offerdienst meer nodig hebben?

Politieke situatie
Het boek is ook vol profetische duiding van de politieke situatie. De schrijver is zelfs bevreesd dat bij het verschijnen van zijn boek „de meest recente crisis of het laatste conflict” niet is verwerkt. Ook hier feiten te over. De duiding is echter wel heel specifiek, symbolisch voor een minderheid in Israël, met bovendien een onderbelichting van de crisis waar het Palestijnse volk doorheen ging.

Tekenend is de opmerking dat „veel godvrezende joden en christenen” de verkiezing van Netanyahu tot minister-president van Israël als een gebedsverhoring beschouwden en dat het geen toeval was dat zijn naam betekent ”zoon van mijn rechterhand - gegeven door God”. Maar toen Netanyahu voor de tweede keer zwichtte voor de druk van buitenaf „om een deel van het land van de Heer aan de PLO af te staan”, leek het erop „dat de Heer daardoor zijn mantel van hem heeft afgenomen. Voorlopig althans…” Daarmee is de politieke blikrichting van de schrijver ten volle gegeven.

Ik las dit boek geboeid en met gemengde gevoelens. Naar mijn overtuiging vormen de profetieën een kompas, een perspectief voor de koers van de wereld naar de toekomst. Maar hier wordt een gedetailleerde wegenkaart aangelegd. Nochtans drukt dit boek de lezer wel heel sterk met de neus op tal van woorden van de profeten die in het geheel van de kerken, met name ook in de verkondiging, tot een gesloten boek lijken te behoren.

N.a. v. ”Jeruzalem, de Verbondsstad” Hugh Kitson, uitg. Barnabas, Heerenveen, 2007 ISBN 978 90 85200082 6, 379 pagina’s, € 19,95.