De RD-commentator constateerde vorige week zaterdag dat er in een enkele dag drie signalen waren die de eigen positie van de kerk en de ambtelijke vergaderingen ten opzichte van de media benoemden. Ik las in dezelfde week nog een vierde signaal: in het kwartaaltijdschrift Theologia Reformata schreef prof. dr. A. de Reuver: „De kerk is geen rekenschap verschuldigd aan de media, maar alleen aan haar Bruidegom.” Blijkbaar is verdere doordenking van de verhouding kerk en media nodig.De afgelopen jaren hebben een grote toename van de invloed van de media laten zien. Vooral raakt dit het politieke leven. Terecht legde SGP-leider Van der Vlies in mei de vinger bij het feit dat het voltallige kabinet na de honderddagentoer zijn plannen presenteerde in het EO-tv-programma Knevel & van den Brink, voordat deze aan de Tweede Kamer waren voorgelegd. Scherper zei de literator P. F. Thomese het dit najaar in de Volkskrant, toen hij verwoordde dat tv-talkshows als Pauw & Witteman de pretentie hebben over politiek te praten en een soort landsbelang te dienen: „Maar ze vernietigen uiteindelijk de politiek, want politici gaan in de Tweede Kamer niks meer zeggen, ze wachten tot ze naar Pauw & Witteman mogen om dan iets rellerigs te gaan roepen.”

Andries Knevel sprak in dit verband over „de tucht van de televisie”, waar kijkcijfers en reclame-inkomsten belangrijker zijn dan diepgang. Hij erkende dat ook de EO hieronder lijdt, toen hij prof. W. Verboom gelijk gaf in zijn kritiek dat de EO te veel nadruk legt op bijzondere geestelijke dingen, waardoor het gewone ondersneeuwt. Knevel, in zijn recent verschenen dagboek: „Van het doorgaande werk van de Heilige Geest kan je nauwelijks een televisieprogramma maken, van bijzondere uitwerkingen soms wel. Dat daardoor mensen die helemaal geen bijzondere dingen meemaken in verwarring raken, is duidelijk. (…) Die rottige televisie ook.”

Dynamiek
Krant en televisie hebben in deze tijd een eigen dynamiek. De krant wil een aandachttrekkend verhaal - en geef de redactie eens ongelijk. Gelukkig hebben de christelijke kranten in Nederland beleid dat gebaseerd is op normen en waarden die voortkomen uit hun grondslag. Dat is nodig, bijvoorbeeld als kerkleden die ontevreden zijn over de koers van hun synode zich gemakkelijk tot de media wenden.

Voordat de synode van de Protestantse Kerk over de positie van de kerkelijk werker vergaderde, was het rapport hierover breeduit in de media besproken. Synodeleden zijn verstandig als ze met de gehoorde argumenten hun winst doen. Van belang is dat zodra de synodevergadering is geopend -en om de leiding van de Heilige Geest in deze vergadering van ambtsdragers is gebeden!- alle stemmen uit het land niet meer meedoen en de afgevaardigden een eigen afweging maken.

In de Christelijke Gereformeerde Kerken gebeurde het recent dat na de sluiting van de synode voor- en tegenstanders zich in de kranten uitten over het besluit om de NBV met klem voor de eredienst te ontraden en het besluit om het federatieve groeimodel met de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt niet in te voeren. Dat doet het gezag van de synode en het beeld van deze kerken geen goed.

Niveau
Het is daarom hard nodig dat degenen die in de kerk leidinggeven de dynamiek van de media onderkennen. Meer dan in voorgaande jaren dient geïnvesteerd te worden in communicatie van besluiten. Met een zorgvuldig pr-beleid is in de kerk niets mis.

Belangrijk is eveneens dat de kerk investeert in het niveau van de synodeleden - met respect voor alle ambtsdragers die zich in hun vrije tijd inzetten voor bovenplaatselijk kerkenwerk. Het zal erom gaan mensen af te vaardigen die het geheel van de kerk willen dienen vanuit de overtuiging dat het Woord van God onze enige bron is en dat de belijdenis van de kerk ons dat Woord leert verstaan. Van synodeleden wordt veel gevraagd in het overzien van soms complexe thema’s.

Daarbij is een synode geen parlement, zoals dr. H. de Leede in Wapenveld terecht opmerkte, maar tegelijk is het van belang dat het geheel van het grondvlak zich herkent in wat ter synode verwoord wordt. Als we dit alles benoemen, is duidelijk dat het ene meer speelt in de Protestantse Kerk, het andere meer in de Christelijke Gereformeerde Kerken of de Gereformeerde Gemeenten.

„Een plurale kerk komt alleen verder door een open debat van ambtsdragers”, zei dr. De Leede. Ja, waar de Geest van Christus wordt aangeroepen, mogen we inderdaad veel verwachten van een open gedachtewisseling. Maar ook nee, want een kerk komt alleen verder als Christus’ heerschappij beleden wordt en afgevaardigden in een nauwkeurig luisteren naar de Schriften zoeken de wil van God te verstaan. Regeert Christus of regeert de synode? Laat het nooit een tegenstelling zijn. Dan is er tegelijk geen verhindering om onbevangen met de media om te gaan.

De auteur is algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond en hoofdredacteur van De Waarheidsvriend.