Tweeënhalf jaar geleden werd Batarseh gekozen als burgemeester, na een carrière als kno-arts in Jeruzalem en Bethlehem te hebben afgesloten. Zelf is hij rooms-katholiek. De locoburgemeester is, conform de Palestijnse regelgeving, Grieks-orthodox. Als de burgemeester Grieks-orthodox zou zijn, zou de tweede burger uit de Rooms-Katholieke Kerk moeten komen. „Je moet ze allebei hebben”, zegt Batarseh lachend.Het gemeentebestuur in de geboortestad van Jezus bestaat uit acht christenen en zeven moslims, van wie er vijf tot de radicaalislamitische Hamas behoren. De samenwerking verloopt goed, is de ervaring van de burgemeester. Van schietpartijen of van klopjachten van de ene op de andere groep is in zijn stad geen sprake. De Palestijnse veiligheidstroepen bestaan uit Fatahaanhangers, die hun uiterste best doen de orde in de stad te bewaren. „Bethlehem is heel veilig. Het is hier veiliger dan in Tel Aviv, Londen of New York.”

Veiligheid is bittere noodzaak voor Bethlehem. Als een inwoner niet tot het leger van de werklozen behoort, is de kans groot dat hij of zij probeert in het toerisme zijn brood te verdienen. Toeristen bleven de afgelopen jaren weg, afgeschrokken door televisiebeelden van botsingen tussen Palestijnse groepen en het Israëlische leger. Maar tegenwoordig gaat het goed. Het Palestijnse ministerie van Toerisme verwacht deze maand zo’n 100.000 bezoekers, Batarseh schat dat het er tijdens de feestdagen ongeveer 65.000 zullen zijn.

Bedrijvigheid
De kerstdagen zullen „zoals gebruikelijk” verlopen, verwacht Batarseh. In de dagen voor Kerst heerst er in Bethlehem grote bedrijvigheid. De stad is begonnen met het plaatsen van kerstdecoraties, maar het is allemaal wat bescheidener dan in het verleden. Dat hangt samen met het budget, dat is teruggebracht van 200.000 naar 50.000 dollar. Op de eerste adventszondag was er een kerstmarkt, waarop afgevaardigden uit verschillende landen hun producten tentoonstelden.

Maandag, het hoogtepunt van de gebeurtenissen, maakt de rooms-katholieke patriarch van Jeruzalem, Michel Sabbach, een feestelijke intocht. Musicerende scoutgroepen trekken met hem mee. ’s Avonds treden op het Geboorteplein koren op en ’s nachts volgt de mis, waarbij conform het protocol president Mahmud Abbas aanwezig zal zijn.

Op 25 december bezoeken Palestijnse christenen hun familieleden. Vroeger gaven ze elkaar cadeautjes, maar tegenwoordig gaat, aldus bronnen in de stad, de voorkeur uit naar geld, zodat ze daarmee de rekeningen voor gas, water en elektriciteit kunnen betalen. In januari beginnen de ceremonieën van voren af aan: de Grieks-orthodoxen vieren hun kerstfeest op 6 januari en de Armeniërs op 18 januari. De komende weken zal de burgemeester het zo druk hebben dat hij zijn familieleden nauwelijks ziet.

Bethlehem heeft aan problemen geen gebrek. Israël heeft tussen Bethlehem en Jeruzalem een muur gebouwd om aanslagen van zelfmoordterroristen te voorkomen. Het economische, sociale en kerkelijke leven van de Palestijnen wordt door de afscheiding ontregeld. Christenen verwachten met Kerst evenwel toestemming te krijgen om naar Jeruzalem te reizen.

Geldgebrek
Batarseh kampt met geldgebrek. Hij zegt dat de kerkelijke gemeenten geen geld krijgen van de Palestijnse overheid. Lokale belastingen moeten voor inkomsten zorgen, maar er komt te weinig geld binnen. „De afgelopen drie maanden hebben we geen salarissen uitbetaald aan de 165 mensen die bij de gemeente werken en die ongeveer 1000 monden moeten voeden”, zegt hij. „Nu willen de gemeenteambtenaren gaan staken. We proberen wat geld los te krijgen bij de premier of de president, zodat we in elk geval de salarissen kunnen betalen.”

Een derde deel van de bevolking van Bethlehem bestaat uit christenen, zegt Batarseh. Voor de oprichting van de staat Israël was dat 92 procent. Door de toevloed van moslims ontstonden demografische veranderingen. Bovendien zijn veel christenen geëmigreerd. Daarnaast hebben christenen kleine gezinnen, met twee, drie kinderen, terwijl moslimgezinnen vaak uit acht tot tien kinderen bestaan.

De burgemeester veegt verhalen over spanningen tussen moslims en christenen beslist van tafel. „Het vreedzaam samengaan van christendom en islam in de stad vormt een model voor de hele wereld. Het is, vind ik, ook in het belang van moslims dat in Bethlehem een groot aantal christenen woont.”

Christenen worden volgens Batarseh niet getreiterd door moslims. Dat christelijke meisjes onder begeleiding naar school gaan, heeft daarmee volgens hem niets te maken. „Elke ouder die een auto heeft, brengt zijn kinderen naar school. Anderen zie je op straat wandelen. Het is heel veilig.” Van criminaliteit, zoals inbraken in woningen van christenen, wil hij ook niet horen. „We hebben geen criminaliteit in Bethlehem. Het komt in ieder geval zelden voor.”

Vredesconferenties
De Palestijnen hebben volgens de burgemeester geleerd dat er niets te verwachten valt van vredesconferenties zoals die van eind november in het Amerikaanse Annapolis. Het enige waar Batarseh heil in ziet, is dat de Europese Unie en de Verenigde Staten druk uitoefenen op Israël om VN-resoluties uit te voeren en vrede met de Palestijnen te sluiten. Het is volgens hem van internationaal belang dat de problemen tussen Israël en de Palestijnen worden opgelost. Als dat het geval is, zijn volgens hem veel andere netelige kwesties verleden tijd. „Zoals wat men terrorisme noemt, hier, in Irak, in Afghanistan of waar dan ook.”

De Palestijnen op hun beurt hebben volgens de burgemeester geen andere keus dan te zoeken naar een vredesregeling met Israël. „We hebben geen leger. De enige manier om vrede te bereiken, is door onderhandelingen.”

Het bereiken van een oplossing is gemakkelijk, aldus Batarseh. „Ze zeggen: twee staten. Oké, laten we dat doen. Maar je kunt geen levensvatbare Palestijnse staat vormen als de Israëlische nederzettingen worden gehandhaafd. Hoe kun je van een levensvatbare staat spreken als de steden niet met elkaar verbonden zijn?”

Eenstaatoplossing
De burgemeester van Bethlehem gelooft dat de echte oplossing die van één staat is. „Eén seculiere, democratische staat voor moslims, joden en christenen zou de beste oplossing zijn. Dat zeggen we al zo veel jaren. De Israëliërs willen niet, omdat hun staat gebaseerd is op religie. Helaas heeft Israël de hele wereld op zijn hand. Als het dan twee staten wil, goed, dan accepteren we dat.”

Batarseh verwerpt de stelling dat de eenstaatoplossing niet-uitvoerbaar is omdat in jodendom en islam godsdienst en maatschappij nauw met elkaar verbonden zijn. De meeste Palestijnen willen volgens hem een seculiere Palestijnse staat, geen islamitische. „Slechts een klein aandeel moslims -zo’n 25 procent- wil een islamitische Palestijnse staat. Driekwart van de Palestijnse moslims en christenen geeft de voorkeur aan een seculiere Palestijnse staat. Ik, en velen met mij, zeggen: Religie is een zaak tussen een mens en God. Laat de regering zorg dragen voor de staat.”