Trommels roffelen, trompetten schallen. In de immense hangar 11 op Vliegbasis Twenthe, ter grootte van twaalf parkeerplekken voor F-16’s, speelt de kapel van de Koninklijke Luchtmacht zijn laatste deuntje. Hier en daar slikt iemand iets weg. Langzaam sterven de laatste tonen van het Wilhelmus weg.Dan is het voorbij. Definitief. Commandant luitenant-kolonel Cor Pronk geeft het commando over de basis terug aan de commandant luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Hans de Jong. Hij overhandigt het vaandel, knikt een keer en draait zich om. „Het afbouwproces heeft veel gevergd”, stelt Pronk. „Het is geen geringe klus om je eigen werkplek te ontmantelen.” Toch is hij trots.

De sluiting van Twenthe, na 61 jaar, is een gevolg van de operatie Nieuw Evenwicht, waarbij diverse onderdelen van Defensie worden wegbezuinigd. De basis oogt verlaten. Een grauwe mistsluier hangt over de voormalige luchtmachtbasis, net onder de rook van Enschede, Hengelo en Oldenzaal. Alleen de koffieautomaat in de lege hangar werkt nog op volle toeren. Personeel mag bieden op de laatste ontmantelde lichtbalken.

Bordjes herinneren aan opgeslagen bommen en granaten van weleer. ”Mobiele telefoons uit in verband met explosiegevaar”. Een achtergelaten bord geeft bewakingpersoneel bij de beveiliging van de basis toestemming direct vuurwapens te gebruiken „Zonder instructies vooraf.”

De laatste F-16’s zijn in mei definitief vertrokken van Twenthe. Vrijdag heeft Defensie het terrein al officieel overgedragen aan Financiën. Eind september hebben meer dan 3000 reünisten met een kleine vliegshow afscheid genomen van hun basis. In juni is voor het laatst ’echt’ gevlogen.

De laatste zes opgelapte gevechtsvliegtuigen van het 313-squadron op Twenthe doen nu dienst in Chili. De Zuid-Amerikanen zijn er blij mee. In totaal vliegen de Chilenen straks met achttien jagers uit Nederland.

De ontmanteling en afstoting van de F-16’s is een triest proces, vertelt Jurjen van de Most van Project Afstoting F-16. „Je moet omschakelen van loop naar sloop.” De monteur groot onderhoud heeft de toestellen naar Chili begeleid. „Gek gezicht als je vanuit de begeleidende DC-10 aan elke vleugel drie F-16’s ziet hangen.”

De toekomst van Twenthe is onzeker. De burgerluchtvaart krijgt misschien een nieuwe kans. Zeker is dat nog allerminst. Burgemeester F. Backhuijs van de gemeente Oldenzaal ziet de militairen met gemengde gevoelens vertrekken. „Veel personeel woonde in Oldenzaal. Die missen we. Dat is triest. Aan de andere kant zijn we ook de geluidsoverlast kwijt. Dat is mooi.”

Met „weemoed” neemt vliegbasisvoorlichter Bert de Bruin afscheid. Op 1 januari zit zijn taak erop. „’t Doet best een beetje pijn. Rationeel is het een goed besluit, emotioneel niet.” Een dieptepunt voor de vliegbasis was het neerstorten van een F-16 in 1992 op de wijk Hasseleres, waarbij overigens alleen materiële schade ontstond. Hoogtepunten zijn uitzendingen naar Kosovo, Kirgizië en Afghanistan.

Ondanks de sluiting blijven een paar onderdelen van Twenthe nog in de lucht. De radarinstallatie blijft dienst doen voor Nieuw Milligen. Ook de verkeerstoren en de brandweerkazerne blijven bemand. Evenals de meteotuin.