De onafhankelijkheid van de gemeenten komt door de afschaffing in gevaar, de burger wordt er vaak niet wijzer van en zaken als onderwijs en veiligheid kunnen eronder lijden, vindt de VNG.

Volgens de voorzitter van de VNG-directieraad, J. van den Berg, is het afschaffen in strijd met het Europees handvest voor lokale autonomie. Dat bepaalt dat gemeenten voor een substantieel deel hun eigen belasting mogen heffen, om zo voor een deel onafhankelijk te kunnen zijn van het Rijk. „En substantieel, dat is natuurlijk niet de hondenbelasting. Veel alternatieven voor de OZB zijn er niet”, zegt Van den Berg.

Een compensatie uit het Gemeentefonds, zoals nu de optie is, kan geen oplossing zijn, vindt Van den Berg. Theoretisch is dat geld volgens hem wel vrij te besteden, maar door allerlei regelgeving komt daar in de praktijk weinig van terecht. Bovendien kan het Rijk uitkeringen uit het Gemeentefonds altijd verlagen.

Daarnaast zijn er problemen te voorzien door de verdeelsleutel die het Gemeentefonds hanteert. Daardoor zou de compensatie voor de OZB heel anders kunnen uitpakken dan de bedragen die de gemeenten nu via deze belasting binnenhalen. „Amsterdam zou erbij winnen, maar Rotterdam zou erbij verliezen.”