Sinds op 1 mei de grenzen voor werkende Polen in de Europese Unie zijn geopend, schieten speciale huisvestingslocaties voor deze groep uit de grond. De meeste Polen komen echter in overvolle en verwaarloosde woningen terecht.Veel gemeenten worstelen met de huisvesting van deze nieuwe arbeidsmigranten. Volgens de laatste cijfers van het ministerie van Sociale Zaken zijn er 100.000 Oost-Europese arbeidsmigranten in Nederland. Van hen heeft 80 procent de Poolse nationaliteit. De bewoners uit buurten waar deze overvolle woningen zijn, klagen over geluidsoverlast en over het drinkgedrag van de Polen.

De gemeenten hebben bij het kabinet de noodklok geluid. Woensdag slaan ongeveer honderd gemeenten de handen ineen op de zogenoemde Polentop in Rotterdam. Onder leiding van de initiatiefnemer, de Rotterdamse wethouder Karakus (Wonen), bieden zij daar aan minister Donner (Sociale Zaken) een actieplan aan. Op de bijeenkomst in Rotterdam concentreren de gemeenten zich op vijf thema’s: huisvesting, arbeidsomstandigheden, inburgering, gezondheidszorg en onderwijs.

Erik Zantingh, directeur van uitzendbureau Groenflex, vindt het jammer dat hij niet als ervaringsdeskundige is uitgenodigd voor de top. Hij is een van die ondernemers die zowel onder gemeenten als onder Polen een goede pers heeft. Hij heeft ongeveer 850 Oost-Europeanen in dienst, die voornamelijk werken in de land- en tuinbouw. Voor een groot deel regelt hij ook de huisvesting.

Zaterdag opent hij op een bedrijvenpark in Wateringen het zogenoemde Polenhotel. Daar wonen bijna 300 Polen met twee, drie of vier personen voor 8,50 euro per nacht in een kamer van 3 bij 3 meter voorzien van douche, wc, een klein keukentje, tv- en internetaansluiting. Vanuit het hotel worden ze naar hun werk gebracht.

„Zij woonden eerst in panden in Den Haag en Rotterdam, maar dat werkte niet. Er was sprake van overlast, logistiek klopte het niet omdat ik allemaal auto’s moest laten rijden om ze op te halen en ook kreeg ik klachten van mijn klanten over dronken werknemers.” Hij liep daarbij ook aan tegen bestemmingsplannen van gemeente. „Je mag wel een gezin met tien kinderen in een eengezinswoning zetten, maar niet tien Polen.”

Hij heeft in Wateringen een kantoorpand laten ombouwen tot dit Groenflexhotel. „Met zo’n hotelvergunning kan ik wel meer mensen huisvesten.” Een beheerder is 24 uur per dag in het hotel aanwezig. Er gelden strikte regels, bij overtredingen volgen boetes en bij herhaling uitzetting uit het hotel.

Zo mag er niet worden gerookt op de kamers - voor de veelal kettingrokende Poolse ’hotelgasten’ niet altijd even makkelijk. Ook moet iedereen om 23.00 uur op zijn kamer zijn. „Behalve op zaterdagavond, dan organiseren we een feestje in de gemeenschappelijke ruimte. Er moet ook een beetje vertier zijn”, vertelt beheerder Barry van Zijverden. Volgens hem zijn de Polen vaak na anderhalve week wel aan het strenge regels gewend. „Maar je hebt ook gasten die het na een kwartier al weg zijn, omdat we zo streng zijn.”

De Nederlands-Poolse Malgorzata Bos-Karczewsica van het Nederlands-Poolse centrum voor cultuur en educatie in Rotterdam noemt Groenflex een van de positieve uitzonderingen. „Veel van alle Poolse arbeidsmigranten die hier tijdelijk zijn, werken en wonen onder slechte omstandigheden.”

Volgens haar is informatievoorziening het grootste knelpunt. „De Polen weten niet wat hun rechten hier zijn. Ze worden gelokt met teksten dat alles hier voor ze geregeld wordt. Dat is niet zo.” Een centraal informatiepunt, opgezet door de Nederlandse en de Poolse overheid, zou volgens haar een hoop ellende en verhalen van overlastgevende Polen wegnemen. „Wij moeten hier gezamenlijk onze verantwoordelijkheid in nemen.”