Kosten JSF blijven heikel punt
DEN HAAG (ANP) – Het is nog steeds niet duidelijk wat Nederland gaat betalen voor het Amerikaanse JSF–jachtvliegtuig, dat wordt ontwikkeld. De kans is groot dat dit nog steeds het geval is als het kabinet in 2010 een besluit neemt over de aanschaf van de toestellen. Die zouden vanaf 2015 de verouderde F–16’s gaan vervangen.
Dat meldde de Algemene Rekenkamer dinsdag in haar rapport over de stand van zaken. Het rekeninstituut is iets milder dan vorig jaar, maar blijft kritisch over de prijsontwikkeling en over de informatieverstrekking naar de Tweede Kamer. De ministeries van Defensie en Economische Zaken moeten hun gegevens stroomlijnen zodat ze beter te vergelijken zijn, vindt de Rekenkamer.Nederland doet sinds 2002 mee aan de ontwikkeling van de JSF, maar de deelname is politiek omstreden. Voorstanders zijn en blijven het CDA en de VVD. Zij vinden het toestel verreweg het beste voor de beste prijs. Ook wijzen ze erop dat de Nederlandse industrie enorm profiteert van de orders die zij krijgt. Dat moet uitkomen op ruim 10 miljard euro en bedraagt in de eerste fase 800 miljoen euro. Eind 2006 omvatte de orderportefeuille al 679 miljoen euro.
De SP en GroenLinks willen dat Nederland alsnog stopt, omdat de financiële risico’s te groot zijn. Nederland zou de JSF pas moeten kopen als ze nodig zijn en als duidelijk is wat ze kosten. Met name de SP hekelt de PvdA, die als oppositiepartij altijd tegen het project was, maar dat nu in het midden laat.
De PvdA ging altijd het felst tekeer tegen de deelname aan de JSF. Kamerlid Eijsink was dinsdag kritisch maar een oproep om uit de JSF te stappen is niet aan de orde. Eijsink wil wel meer aandacht voor alternatieven zoals de Europese Eurofighter of de Franse Rafale. Volgens Defensie staan deze gegevens echter al in de jaarlijkse voortgangsrapportage.
De PvdA wijst erop dat het nog geen uitgemaakte zaak is dat de JSF echt het beste toestel is. Eijsink drong onlangs nog aan op een onderzoek naar een mogelijk langere levensduur van de F–16. Defensie is hier erg op tegen en zegt dat deze toestellen in 2015 tot op de draad versleten zullen zijn.
In totaal wil Nederland 85 toestellen kopen tegen een geraamde prijs van 47,6 miljoen euro per stuk. Daarvoor is 5,5 miljard euro gereserveerd. Daarnaast kosten de gevechtsvliegtuigen tijdens zijn dertig jaar durende leven 9,1 miljard euro aan gebruikskosten en onderhoud.
Minister Van Middelkoop (Defensie) is het niet eens met enkele conclusies van de Rekenkamer. Zo denkt hij dat er in 2010 wel een volledig beeld zal bestaan van de kostprijs. Staatssecretaris Van der Knaap waardeert de kritische kijk van de rekenmeesters op de financiën en stelt tegelijk dat de technische ontwikkeling goed gaat.
