Voordewind ontkende. Zijn partij handelt en denkt in de kern nog hetzelfde als tien jaar geleden RPF en GPV deden, aldus de parlementariër. En dus valt er niets te verantwoorden.De repliek van het Kamerlid was niet verrassend. Slechts hoogst zelden geeft een politicus toe dat hij of zijn partij is veranderd. Vanuit een diepgewortelde angst om voor ”inconsequent”, erger nog, voor ”een zwabberaar” te worden versleten, zullen politici altijd hun uiterste best doen te bewijzen dat wat zij vandaag bepleiten door hun partij ook tien, twintig of honderd jaar geleden al werd voorgestaan.

Toch is er in het geval van de ChristenUnie wel degelijk aanleiding te spreken over een koerswending. EO-presentator Andries Knevel, toch niet de eerste de beste, aarzelt geen moment om deze term te gebruiken. Bij de presentatie van zijn nieuwste boek sprak hij donderdag zelfs van „een paradigmashift.”

Een krachtige uitdrukking. Deze uit de wetenschapsfilosofie afkomstige term staat immers niet voor een kleine verschuiving in accenten, maar voor een wezenlijk andere kijk op de werkelijkheid. Zoals Copernicus en Galileï met hun inzicht dat de aarde rond is en om de zon draait het westerse denken over mens en heelal geheel op zijn kop zetten.

Grote woorden, indien toegepast op de ChristenUnie? Dat valt nog te bezien. Juist deze week kwam een commissie van de gereformeerd vrijgemaakte synode met een lezenswaardig rapport over de „paradigmaverandering” in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Scherp analyserend zet de commissie uiteen hoe een belangrijk deel van de CU-achterban ratio inwisselde voor gevoel, een belijnde dogmatiek voor een veelheid van opvattingen, een strenge tucht voor een menselijke benadering, en naar binnen gerichtheid voor een actieve deelname aan de cultuur.

Deze totaal veranderde levenshouding onder neocalvinisten én evangelischen heeft ook gevolgen voor het politieke bezig zijn. Dat werd in de aanloop naar de laatste Kamerverkiezingen voor het eerst duidelijk.

Onmiskenbaar bezig zijn achterban voor te bereiden op eventuele regeringsdeelname, was een van de opmerkelijkste uitlatingen van Rouvoet in die tijd dat het geen zin had te pleiten voor afschaffen van de abortuswet. Het weggooien van een stuk papier zou in de praktijk immers geen levens redden. Dat zou eerder worden bereikt door -met behoud van de huidige wet- te werken aan betere opvang van ongewenst zwangere vrouwen en door het aanreiken van alternatieven. Een voor de ChristenUnie geheel nieuwe manier van redeneren.

Knevel is het met die nieuwe benaderingwijze van harte eens. Wat hij mist bij de partij, zowel bij de top als bij de leden, is een royale erkenning van het feit dat er een andere koers is ingeslagen.

Daarmee heeft hij onmiskenbaar een punt. Het is de plicht van de ChristenUnie duidelijk te maken of het hier gaat om een toepassing van dezelfde beginselen in veranderde omstandigheden óf om een in feite geheel nieuwe definitie van christelijke politiek. Als dat laatste het geval is, is een verdere doordenking van de consequenties hiervan zeker vereist.

Knevel geeft hiertoe een voorzet door te preluderen op een mogelijke fusie tussen ChristenUnie en CDA bij de volgende Kamerverkiezingen. Dat is ongetwijfeld voor een groot deel van de CU-achterban een stap te ver.

Maar de suggestie van de EO-presentator raakt wel de kern van waar het om draait: hoe dicht komt de ChristenUnie, na haar koerswijziging, in de buurt van de CDA-ideologie en wat zegt dat over haar bestaansgrond?