Herstart van onderhandelingen Israëliërs en Palestijnen
JERUZALEM -Israël en de Palestijnen staakten bijna zeven jaar geleden de onderhandelingen over een definitieve vredesregeling. Morgen maken ze een nieuwe start in het Amerikaanse Annapolis, in de staat Maryland. De internationale bijeenkomst moet leiden tot een onderhandelingsproces over de oprichting van de staat Palestina naast Israël.
De Israëlische regering hoopt dat Annapolis het begin zal vormen van diepgaande besprekingen over een definitieve vredesregeling. „Hopelijk zullen we na de ontmoeting serieuze onderhandelingen beginnen over hoe het conflict te beëindigen en een permanente vrede te creëren, ondanks de vele verschillen”, zei president Shimon Peres op de Israëlische televisie. Het Israëlische dagblad The Jerusalem Post meldde maaandag dat premier Ehud Olmert onderweg in het vliegtuig naar de VS zei dat hij hoopt dat Annapolis het startpunt vormt van „serieuze onderhandelingen, over alle kernpunten die zullen leiden tot een oplossing van twee nationale tehuizen voor twee volken.”De Israëlische regering heeft goede redenen naar een vredesregeling te streven. Premier Olmert vreest dat de voortduring van de impasse die na het afbreken van de besprekingen zeven jaar geleden ontstond, zal leiden tot verdere versterking van de radicale islamitische Hamas op de Westelijke Jordaanoever. Als Hamas de macht van Fatah in dat gebied overneemt, is Israël verder van huis dan ooit. Hamas weigert het bestaansrecht van Israël te erkennen en eerdere afspraken tussen Israël en de Palestijnen te respecteren. Verder beschouwt het terreuraanslagen op Israëlische burgers als een legitiem middel.
De Israëlische regering hoopt dat het uiteindelijke akkoord zal bepalen dat Israël de Joodse nederzettingenblokken op de Westelijke Jordaanoever kan houden, dat de Palestijnse vluchtelingen niet terugkeren naar Israël en dat Jeruzalem verenigd kan blijven onder Israëlische soevereiniteit - mogelijk met uitzondering van enkele Arabische wijken aan de rand van de stad. Een doel op korte termijn is een einde te maken aan de Palestijnse raketaanvallen vanuit de Gazastrook. Israël ontruimde dit gebied in 2005. De radicale islamitische Hamas nam er in juni de macht over.
Uitvoering
De Israëlische regering is ervan overtuigd dat de Palestijnse president Mahmud Abbas bereid is een deal te sluiten. Ze betwijfelt of hij in staat is die uit te voeren, omdat hij nauwelijks gezag heeft in de Palestijnse gebieden. Israël en de Palestijnen zijn het erover eens geworden dat een overeenkomst kan worden losgekoppeld van de uitvoering ervan. Met andere woorden: het akkoord zal, als dat in de toekomst wordt bereikt, pas worden uitgevoerd als Palestijnen hervormingen doorvoeren in het veiligheidswezen en de staatsinstellingen. Deze moeten het de Palestijnse regering mogelijk maken eigen gebieden efficiënt te besturen en terroristen te beteugelen.
Voor de rechtse partijen in Israël betekent de conferentie een nederlaag. De rechtse stroming heeft in 2005 al niet kunnen voorkomen dat Israël zich uit de Gazastrook terugtrok. Nu moet zij met lede ogen toezien dat de regering spreekt over een oplossing die ontruiming van het grootste gedeelte van de Westelijke Jordaanoever inhoudt. Twee rechtse coalitiepartijen, Shas en Yisrael Beiteinu, dreigen uit de regering te stappen.
Israëlische commentatoren menen dat de VS een coalitie willen vormen met de gematigde Arabische landen. Die moeten bereid zijn sancties tegen Iran te steunen. Zij komen naar Annapolis omdat ze betrokken willen worden bij de oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Die oplossing moet volgens de gematigde Arabische landen uitgevoerd worden volgens het uit 2002 daterende Saudische initiatief. Ze zijn nu nog niet van plan de betrekkingen met Israël te normaliseren.
De Palestijnse onderhandelaar Saeb Erekat zei dat Annapolis een kans is die moet worden gegrepen. Volgens hem is het tijd dat er beslissingen worden genomen. De Palestijnen hopen dat de bijeenkomst hen een stap dichter bij een oplossing zal brengen. Die moet volgens hen de oprichting van een staat op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook, met Oost-Jeruzalem als hoofdstad, en een regeling voor de Palestijnse vluchtelingen inhouden.
Van groot gewicht voor de VS, Israël en de Palestijnse Autoriteit is dat Hamas buitenspel is gezet. De organisatie is uitgesloten van essentiële discussies over de toekomst van het Palestijnse volk. De politieke leider Khaled Mashal heeft brieven naar de Arabische leiders gezonden met de oproep de top te boycotten. Hamas is gedwongen tandenknarsend toe te zien dat de Arabische landen Abbas steunen.
Israël is zich ervan bewust dat Hamas alles op alles zal zetten om het vredesproces te dwarsbomen. In Jeruzalem werd zondag al groot alarm geslagen na waarschuwingen vanwege terreuraanslagen. Politieauto’s met loeiende sirenes reden door de straten en de politie richtte wegversperringen op. Het is nog niet bekend of de politie zelfmoordterroristen heeft gearresteerd. Ook maandag gold in Jeruzalem een hoge staat van paraatheid. Wat de afgelopen jaren van toepassing was, geldt ook nu: radicalen aan beide zijden willen geen oplossing.