Zoals gezegd, christenen hebben hier niet veel mee. Zelfs binnen SGP-kringen maak je jezelf bepaald niet populair met het pleidooi voor een autoloze zondag, hoewel dit vanuit theocratisch perspectief prima te verdedigen valt. Toch is er een categorie personen in onze gezindte die eigenlijk wel het nodige kan leren van dit joodse gebruik: onze predikanten.Het nut van de wekelijkse pagina’s met zondagse preekbeurten in het RD heb ik nooit bijster hoog ingeschat. Ze etaleren bovendien de grenzeloze kerkelijke verdeeldheid en maken ongewenst kerkelijk shopgedrag mogelijk.

Deze pagina’s laten echter ook nog wat anders zien. Ze tonen dat vele predikanten op zondag ettelijke honderden kilometers rijden om her en der in ons vaderland te preken. Een stevig deel van de zondag wordt in de auto doorgebracht. De herder rijdt steeds verder. Is dat werkelijk noodzakelijk en hoe verhoudt dit zich tot de onder ons voorgestane zondagsrust?

Overigens viel mij in de pagina’s met preekbeurten ook op dat verschillende predikanten op zondag maar liefst vier of soms zelfs vijf keer preken. Wellicht zijn er uitzonderingsgevallen denkbaar, waarin dit noodzakelijk is, maar als regel lijkt mij dit een beetje te veel van het goede. Serieprediking is een groot goed, maar daar wordt echt iets anders onder verstaan. Verkondiging -bediening der verzoening- is in ieder geval principieel geen lopendebandwerk. Volgens mij verdient dit fenomeen kritische bezinning, maar dit terzijde.

De sabbatsreis had als achtergrond een beperking van de mobiliteit op de rustdag. Hiermee wordt allereerst de betekenis van de rustdag, als dag van God, gediend. Daarnaast bouwt deze richtlijn ook rust in voor degenen die zich daaraan houden. Een dergelijke sabbatsreis beperkt een mens immers als vanzelf drastisch in zijn mogelijke activiteiten.

De achterliggende betekenis van de sabbatsreis heeft ook predikanten het nodige te zeggen. Het heiligen van de zondag geldt ook voor dominees. Het is maar zeer de vraag of dit zich goed verhoudt met zo veel zondagse uren op de snelweg. Daar komt nog wat bij. Predikanten zijn vaak zeven dagen per week in de weer voor hun ambt. Dat trekt een wissel op henzelf, maar niet minder op hun gezin. Ook in die zin kan een mobiliteitsbeperking op zondag louterend werken. Het levert rustgevende tijd op, die kan worden besteed aan het gezin of aan persoonlijke meditatie.

Ik denk trouwens dat hier ook voor de gemeentelijke preekbeurtregelaars een bijzondere verantwoordelijkheid ligt. Er moeten wel erg zware redenen zijn om predikanten van ver buiten de directe regio uit te nodigen voor een enkele eredienst. De nadere reformator Willem Teellinck vond het geoorloofd om op zondag „één of meer mijlen te gaan om het Woord Gods te horen of te preken.”

Predikanten kunnen dus prima uit de voeten met de introductie van de sabbatsreis. Uiteraard hoeven we daarbij niet direct aan te sluiten bij de joodse afstand van maximaal 900 meter op de rustdag. Maar als we daar nu eens 90 kilometer van maken? Dat zijn maar liefst honderd sabbatsreizen. Dat betekent nog altijd méér dan een uur in de auto, terwijl toch één of twee keer gepreekt kan worden in nabijgelegen gemeenten. Om verwarring te voorkomen met de joodse traditie, noemen we deze afstand uiteraard geen sabbatsreis, maar een kanselrit.

Wat verzet zich hier eigenlijk tegen? De kanselrit, als protestantse variant op de sabbatsreis, vermindert de automobiliteit op zondag en bevordert de zondagsrust. Het geeft de predikant en zijn gezin de nodige extra rust en ontspanning. En voor de linkse kerk: het is ook nog goed voor het milieu.

De auteur is beleidsmedewerker voor de SGP-fractie in de Tweede Kamer. Reageren aan scribent? gedachtegoed@refdag.nl.