De zogenoemde economische partnerschapsakkoorden (EPA’s) behelzen goedkope en makkelijke toegang zonder quota en invoertarieven voor alle ongeveer tachtig landen in Afrika, de Cariben en de Stille Oceaan. Maar omdat de onderhandelingen mogelijk niet voor 1 januari zijn afgerond, kunnen de landen dan terugvallen op de huidige bestaande voorkeursbehandeling van de EU.Voor de ongeveer dertig armste landen in Afrika kan dat voordelig zijn, zij houden dan de tarief– en quotavrije invoer. Maar inmiddels al iets meer ontwikkelde landen als Kenia, Ghana en Ivoorkust dreigen de dupe te worden van de terugval op oude afspraken. Zo dreigen voor Kenia tariefverhogingen tot 15 procent voor belangrijke exportproducten als bloemen en groenten.

Koenders wil dat die landen niet de dupe worden. Daarom staat het onderwerp in december in Brussel weer op de agenda. „Wij gaan alleen akkoord met voorstellen als voorkomen wordt dat landen als Ivoorkust en Kenia buiten de boot vallen”.

Een land als Ivoorkust kan 1 miljard euro mislopen als de huidige voorkeursbehandeling per 1 januari afloopt en niet vervangen wordt door een nieuw akkoord, heeft de EU al becijferd.

De EU wil de tachtig ACP–landen voor de export van goederen vrije toegang geven tot de Europese markt, maar wil dan ook toegang tot de ACP–landen. Die kunnen echter dan wel overgangstermijnen tot 25 jaar bedingen. Van Europese zijde hebben Frankrijk en Spanje extra bescherming bedongen voor hun bananentelers in de Cariben en op de Canarische eilanden. Koenders noemde dat „treurig”.