De kritiek draait vooral om de financiële onderbouwing van de plannen. Eurlings lanceerde maandag een „tweetrapsraket.” Tot 2012 heeft hij in totaal 200 miljoen euro beschikbaar voor 25 maatregelen, zoals het aanleggen van extra parkeerruimte voor duizenden fietsen en auto’s bij stations.De minister wil Nederlanders verleiden om vaker de trein te pakken of tijdens de reis een combinatie te maken van trein en fiets/auto. Hij wil samen met de NS uitzoeken of afgestudeerden kunnen worden behouden voor het openbaar vervoer, door hun in het eerste jaar na hun studie een gratis voordeelurenkaart te geven.

Groei op het spoor is op termijn alleen mogelijk met miljardeninvesteringen. Eurlings wil tot 2020 4,5 miljard euro steken in extra spoor, vooral in de Randstad en op de verbindingen naar Arnhem en Noord-Brabant.

Het kabinet steunt hem, maar de financiële dekking ontbreekt nog. De volgens de NS hoognodige „planstudies” naar de meest dringende knelpunten kunnen daardoor nog niet beginnen en daardoor dreigt vertraging. NS-topman Veenman zegt content te zijn met het actieplan, hoewel hij eind augustus nog vond dat het Rijk 8 miljard euro moest investeren. Veenman zegt dat de NS „volledig kan meewerken” aan de kabinetsambities van een jaarlijkse gemiddelde groei van het treinverkeer met 5 procent.

Spoorbeheerder ProRail ziet de plannen ook wel zitten. Volgens bestuursvoorzitter Klerk is het zelfs mogelijk om over het bestaande spoor nog veel meer treinen te laten rijden dan nu gedacht. Hij stelt dat het voor 2012 mogelijk is om op de drukste trajecten „spoorboekloos” te treinen. Dan rijden de intercity’s en stoptreinen in een metroachtige frequentie.

Het spoornetwerk in Nederland geldt als een van de drukste ter wereld. Met het verplaatsen van seinen kunnen treinen volgens ProRail dichter op elkaar rijden. Vermindering van kruisende treinen en de aanleg van snelle inhaalsporen helpen ook. ProRail wil onderhoud concentreren in de rustige daluren en in de nacht. Verlengde perrons bieden ruimte aan langere treinen.

In de Tweede Kamer is de kritiek niet mals. SP-fractiespecialist Roemer sprak van „een te klein stapje in de goede richting.” Volgens Duyvendak van GroenLinks is sprake van „slechts een druppel op de gloeiende plaat van capaciteitsproblemen op het spoor.” De NS heeft zich naar zijn zeggen met een kluitje in het riet laten sturen door „broodheer” Eurlings. VVD’er De Krom mist elke financiële onderbouwing.

Bij de regeringsfracties overheerste tevredenheid, maar er kwam wel onenigheid aan het licht. Cramer van de ChristenUnie sprak „van een echte trendbreuk in het denken van asfalt naar het ov.” De financiering van de plannen baart hem zorgen. Als het aan hem ligt, komt er „minder nieuw asfalt.” Het CDA voelt er niets voor om geld voor wegen weg te halen ten faveure van het spoor. Volgens PvdA’er Samsom heeft Eurlings zich gecommitteerd aan 4,5 miljard euro investeringen na 2012. „We zullen hem daaraan houden en erop afrekenen.”

Reizigersorganisatie Rover is blij met de ambities die Eurlings toont met het spoor. Tegelijkertijd wil de organisatie resultaten zien. „Eurlings doet een poging om de ravage van zijn voorgangers op te ruimen. Hij zet een betere toon”, aldus Spithorst. Volgens hem maakt de minister een slim onderscheid tussen investeringen op korte en op de lange termijn. „Het is nu aan hem en aan de Tweede Kamer om het benodigde geld te regelen.”

Ouderen krijgen treintraining
Het kabinet trekt 2 miljoen euro uit om ouderen de trein in te lokken. Tot en met 2012 moeten ongeveer 50.000 65-plussers een zogenoemde treintraining krijgen. Dat staat in het Actieplan Spoor van minister Eurlings van Verkeer.

Op dit moment telt Nederland ongeveer 2,3 miljoen senioren. Dat komt neer op 14 procent van de bevolking en door de vergrijzing neemt dat percentage de komende jaren snel toe. Ouderen maken minder gebruik van het openbaar vervoer dan de doorsnee-Nederlander en Eurlings wil dat veranderen.

Daarmee krijgt een succesvol experiment in Twente met ”ov-ambassadrices”, die ouderen bezoeken en uitleg geven over het gebruik van openbaar vervoer, een landelijk vervolg.