Belgische crisis terug bij af
De Belgische koning Albert interpreteert zijn officieel neutrale functie betrekkelijk ruim. In augustus bemoeide de vorst zich al met de slepende formatieonderhandelingen. Toen werden alleen de fractievoorzitters op het matje geroepen om hen tot enige spoed te manen. Krap drie maanden later heeft die ingreep nog bitter weinig opgeleverd.
Tijd dus voor een nieuwe koninklijke oekaze, zeker nadat de Vlamingen afgelopen woensdag de omstreden splitsing van het kiesdistrict Brussel-Halle-Vilvoorde (BHV) in het parlement erdoor hadden gedrukt. Het paleis liet een dag later weten dat er nu eindelijk vaart in de onderhandelingen moet komen. Na ruim 150 dagen praten is dat bepaald geen overbodige uitspraak.Het staatshoofd besloot echter tevens dat de uiterst gevoelige Belgische staatshervormingen geen deel van de formatieonderhandelingen meer mogen uitmaken. De staatshervormingen voorzien onder andere in het overhevelen van federale bevoegdheden naar de gewesten.
De koning dacht het voor elkaar te hebben. Haal alle communautaire angels uit de onderhandelingen, dan moet een nieuw kabinet een fluitje van een cent zijn, was de gedachte. De Belgische media waren gisteren dan ook alvast in een lichte juichstemming. Eindelijk was er zicht op een uitweg uit een al vijf maanden durende impasse.
De koning had echter buiten de Vlaams-nationalistische gevoelens gerekend. In een gezamenlijke verklaring lieten de voorzitters van de christendemocratische CD&V en de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA), die samen een politiek kartel vormen, gistermiddag weten niet in een regering te willen stappen zonder concrete garanties voor een staatshervorming. Daarmee is de Belgische crisis weer terug bij af.
Koning Albert had dat kunnen voorzien. Door de staatshervormingen op de lange baan te schuiven, veegde hij in één klap een belangrijke Vlaamse verkiezingsbelofte van tafel. De Nieuw-Vlaamse Alliantie pleit nota bene openlijk voor scheiding van Vlaanderen en Wallonië. Het staatshoofd stelt nu voor een regering te vormen die ijvert voor meer federale cohesie. En dat is precies het tegenovergestelde van wat de winnaars van de verkiezingen van juni voorstaan.
Overigens pleiten de Vlaamse partijen niet alleen voor staatshervormingen op grond van nationalistische overwegingen. Vlaanderen heeft in hun ogen meer bevoegdheden en bewegingsvrijheid nodig om zijn economie verder uit te bouwen en zijn welvaart te behouden. De Walen bezien die ontwikkeling bij de aanzienlijk rijkere noorderbuur natuurlijk met argusogen, en vrezen voor het wegvallen van een deel van de federale steun.
Tot nu toe hebben de Belgische partijen steeds een regering weten te vormen, ondanks het struikelblok van de staatshervormingen. Het lijkt erop dat de hakken nu vast in het zand zijn gezet. Als een akkoord over de staatshervorming dan al buiten de kabinetsformatie om moet worden gesloten, dan dienen de Vlaamse partijen wel harde garanties te krijgen dat het heikele onderwerp in de toekomst ook daadwerkelijk bij de kop wordt gepakt.
