Een nieuw sportcentrum laten bouwen scoort beter dan het in goede conditie houden van al aanwezige gymzalen. Nieuwe wetsregels maken geeft naamsbekendheid, het opheffen van verouderde artikelen niet. Vandaar dat er nog steeds meer regels bijkomen dan dat er verdwijnen.Brand

Dat kan zo niet doorgaan. Er wordt meer toegevoegd dan bij te houden is. Nieuwe zaken zijn in het begin aantrekkelijk, maar na verloop van tijd treden veroudering en slijtage op. Meubels worden kaal, fabrieken vallen uit en beleidsregels raken achterhaald door maatschappelijke veranderingen.

Simpelweg steeds opnieuw beginnen kan niet. In dunbevolkte streken was het vroeger gebruikelijk om een stuk bos plat te branden, enkele goede oogsten van de zo verkregen akkers te halen, om daarna weer met een nieuw brandschoon stuk verder te gaan. Dergelijke primitieve praktijken passen niet meer in het dichtbevolkte Nederland. Toch zijn er bijvoorbeeld nog steeds gemeenten die liever nieuwe bedrijventerreinen stichten dan dat ze oude opknappen. Verschil met vroeger is dat dan de branden pas achteraf worden aangestoken.

Behalve dichtbevolkt is Nederland rijkelijk voorzien van infrastructuur: wegen, spoorlijnen, kanalen, bruggen, havens, dijken, waterleidingen, rioleringen, elektriciteitsnetten, ziekenhuizen, scholen, overheidskantoren en alle verdere publieke en private gebouwen met bijbehorende installaties en roerende zaken. Het is een luxe dat er zo veel is, maar evenzo een punt van zorg.

Anders dan bij de zichzelf vernieuwende natuur vergt het in stand houden van cultuurgoederen veel onderhoud. Dan gaat het niet zozeer om monumenten, al lukt het ook daarbij niet meer om alle kerken, molens en karakteristieke panden voor verval te behoeden. Het probleem bedreigt inmiddels de hele samenleving. Regelmatig stokt het verkeer al wegens uitgelopen onderhoudswerkzaamheden.

Om drie redenen blijft het daar de komende jaren niet bij. Ten eerste is van alle nu in gebruik zijnde voorzieningen het overgrote deel in de afgelopen halve eeuw aangelegd, en daarvan moet vanwege veroudering de komende tijd veel worden vervangen. Een tweede pijnpunt is dat systemen nauwelijks uit bedrijf kunnen worden genomen zonder dat er grote maatschappelijke schade wordt aangericht. Niet alleen wie aan de weg wil timmeren, moet dat bij nacht en ontij doen.

Zorgarbeid
Maar het derde en belangrijkste probleem is de veroudering van de bevolking. De komende generaties moeten met minder personen niet alleen de hele infrastructuur draaiend houden, maar ook nog eens meer zorgarbeid verrichten. Net als oude installaties hebben ook oude mensen steeds meer onderhoud nodig. De babyboomgeneratie bezorgt zo de opvolgers een meer dan dubbele portie werk.

Het huidige welvaartsniveau blijft niet vanzelf op peil. Goed rentmeesterschap houdt rekening met de beperkte levensduur van dingen en van mensen. Het lijkt erg verstandig om elkaar daar nu nog eens goed over te onderhouden.

De auteur is werkzaam als adviserend ingenieur. Reageren aan scribent? nietbijbroodalleen@refdag.nl