Goede cijfers camoufleren problemen VS
NEW YORK - In zijn beslissing de rente te verlagen werd voorzitter Bernanke van de Federal Reserve, het Amerikaanse stelsel van centrale banken, gisteren gesteund door acht collega’s. Er was echter één tegenstemmer: Thomas Hoenig, voorzitter van de (regionale) Federal Reserve van Kansas City.
Volgens Hoenig draait de Amerikaanse economie goed en is er daarom geen reden om de basisrente te verlagen. Die stap maakt het lenen van geld goedkoper, waardoor de inflatie mogelijk wordt bevorderd. Hoenigs standpunt werd bevestigd door het kwartaalrapport van het ministerie van Handel, dat gisteren een hogere groei van de Amerikaanse economie in het derde kwartaal meldde.„De algemene economie lijkt zich weinig aan te trekken van de gecombineerde crisis in de huizenmarkt annex hypotheeksector, en dat geldt ook voor de consument”, aldus analist Dana Johnson van Banc One Capital Markets. Dat klopt. Ondanks meldingen over een teruglopend consumentenvertrouwen in oktober stegen de consumentenuitgaven in het derde kwartaal met 3,0 procent, tegen 1,4 procent in het tweede kwartaal. Dit is economisch een belangrijke factor, omdat de Amerikaanse consument goed is voor twee derde van het bruto nationaal product van de VS.
Is er dan niets aan de hand, ondanks forse verliescijfers van investeringsbank Merrill Lynch en hypotheekverstrekker Countrywide Financial? Volgens Johnson moet men wel degelijk rekening houden met problemen, ondanks de positieve cijfers die gisteren werden bekendgemaakt. „In de aanloop naar het cadeauseizoen hebben veel bedrijven hun voorraden aangevuld; dat verklaart een deel van de opmerkelijke groei in het afgelopen kwartaal. Dat kan in het vierde kwartaal weer inzakken”, meent Johnson.
Verder wijzen analisten erop dat de problemen op de huizenmarkt nog niet voorbij zijn. Volgens David Wyss, chef-econoom van het financieel instituut Standard & Poor’s, is er op het ogenblik duidelijk sprake van een correctie in de huizen- en de hypotheekmarkt. „Op grond van berekeningen verwachten wij dat de crisis in de eerste helft van volgend jaar haar dieptepunt bereikt en dat uiterlijk in de tweede helft van 2009 een solide herstel intreedt. Wij nemen dit aan op basis van het aantal variabele (kortlopende, red.) hypotheken waarvoor de tarieven in de komende periode nog moeten worden gecorrigeerd.”
Oud-Fedvoorzitter Alan Greenspan liet in de afgelopen weken het woord recessie vallen. Is dat realistisch? „De kans op een recessie ligt momenteel volgens ons tussen de 30 en de 35 procent. Maar hierbij spelen natuurlijk niet alleen interne factoren mee zoals de hypotheekcrisis, maar ook externe factoren. De dreiging van een Turks-Koerdisch-Iraaks conflict bijvoorbeeld en militaire acties van Israël of de VS tegen Iran. Gebeuren daar ernstige dingen, dan schiet de olieprijs verder omhoog, met alle negatieve gevolgen van dien voor onze economie”, zegt Wyss.
Behalve door dergelijke acute spanningen wordt de vitaliteit van de Amerikaanse economie volgens Wyss nog door andere factoren bedreigd. „Wij financieren de miljardenverslindende oorlogen in Irak en Afghanistan met geleend geld. Als met name Azië het vertrouwen verliest in de stabiliteit van onze dollar, zal die een belangrijke koerscorrectie ondergaan. Dat is wel gunstig voor onze export, maar die is voor onze economie beslist niet zo belangrijk als voor een land als Duitsland. Daar staat tegenover dat zo’n ontwikkeling importeren kostbaarder maakt, waardoor het leven voor Amerikanen aanzienlijk duurder zou worden”, aldus David Wyss.
Zowel Wyss als Johnson wijst op andere langetermijnfactoren die dringend aangepakt moeten worden wil de Amerikaanse economie haar leidende positie niet verliezen. Dana Johnson: „Er moeten besluiten worden genomen over een nieuwe financieringsvorm van de social security (het Amerikaanse equivalent van de AOW, red.). Het steeds duurder wordende ziektekostenstelsel moet op de helling en Washington moet hard gaan nadenken over een goed doortimmerd energiebeleid. Wanneer we die problemen niet op tijd aanpakken, kunnen we rekenen op crises waarbij de huidige hypotheekproblemen in het niet zinken.”