Reproductieve gezondheid en rechten is een belangrijk aandachtsgebied in het huidige ontwikkelingsbeleid. Op dit beleidsterrein is Nederland sinds de International Conference on Population and Development (ICPD) in Caïro (1994) een voortrekker.Maar het is duidelijk dat de Nederlandse regering verder gaat dan de slotverklaring van die conferentie. Die wijst abortus als methode van familyplanning af en stelt dat uitgegaan moet worden van de lokale wetgeving. Concreet betekent dit: geen promotie van abortus in landen waar dit illegaal is.

Het Nederlandse platform van organisaties die actief zijn op het terrein van aids en seksuele en reproductieve gezondheid (Share-Net) staat volop in de belangstelling van het ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking. Daar ontmoette ik een dame die voor Women on Waves werkte. De abortusboot blijkt zich niet alleen tot de golven te beperken, maar is ook via internet erg actief: Women on the Web.

Zo klinkt de roep van progressief Nederland ver door. Dit blijkt ook uit de politieke kleur van aanwezigen op conferenties over dit onderwerp, zoals Women Deliver vorige week in Londen en de internationale conferentie over abortus die daar gisteren en eergisteren op volgde. Tijdens Women Deliver werd nagedacht over de vijfde millenniumdoelstelling: het terugdringen van de moedersterfte.

Eén van de mogelijke oplossingen die gepresenteerd werd, was naast het legaliseren van abortussen ook het aanbieden van het medicijn misoprostol (de ’abortuspil’) in met name de rurale gebieden. Dit middel is al op de markt in Kenia, maar net als in Nederland is het officieel een middel tegen maagzweren. Het kan echter ook dienen als goedkoper alternatief voor abortus.

Wordt er vanuit de WHO vooral medisch ingezet op abortus, steeds meer internationale organisaties beschouwen het afwijzen van veilige abortus als een schending van mensenrechten.

Wanneer vanuit liberale hoek wordt ingezet op de rechten van het individu, wordt in de run op het recht op vrije abortus voorbijgegaan aan een ander recht. Tijdens de internationale conferentie Women Deliver werd het zelfs hardop gezegd: „Gelukkig zijn de rechten van de foetus nergens gewaarborgd.” Gelukkig zijn die voor christenen wel degelijk verankerd in de Bijbel. We zijn geschapen naar Gods beeld en zo is iedere foetus uniek en wordt door Hem gezien.

Culturen veranderen als gevolg van sociale, economische en politieke ontwikkelingen. Deze processen gaan vaak gepaard met negatieve gevolgen voor de zwakkeren in de samenleving. Een niet op individuele rechten maar op gerechtigheid gebaseerde benadering heeft werkelijk oog voor hen.

Het homohuwelijk, vrije seks, abortus… daar denkt men vaak onmiddellijk aan als het gaat over seksuele rechten. Dit is niet terecht. Het zijn slechts speerpunten van de progressieve lobby. Christenen kunnen een ander geluid laten horen. Want bij seksuele rechten gaat het ook over goede seksuele voorlichting.

Daarnaast is het de vraag of het propageren van legalisering van abortus de enige oplossing is om onveilige abortussen te voorkomen. Misschien moeten we zelfs een stap verder gaan en naast het voorkomen van onveilige abortussen het voorkomen van ongewenste zwangerschappen hoog op de agenda plaatsen.

De slechte positie van vrouwen in veel ontwikkelingslanden kan ertoe leiden dat bij ongewenste zwangerschap de toevlucht wordt genomen tot illegale abortus. We hebben te maken met een weerbarstige praktijk. Natuurlijk houden we recht overeind dat abortus alleen geoorloofd is als het leven van de vrouw gevaar loopt. Maar in Afrika maken ook christelijke organisaties soms gebruik van de morning-afterpil als jonge meisjes worden verkracht. Vanuit onze veilige kaders is het makkelijk te oordelen, maar de gebrokenheid van de wereld dringt zich in de cijfers aan ons op: jaarlijks ondergaan 19,7 miljoen vrouwen een onveilige abortus en ongeveer 68.000 vrouwen overlijden aan complicaties.

Laten christenen zich sterk maken voor een wereld waarin liefde en recht, ook voor ongeboren kinderen, centraal staan. Vanuit dit oogpunt hebben christelijke organisaties de plicht om alle vormen van uitbuiting, onderdrukking en ongelijkwaardigheid aan de kaak te stellen. Daar hoort bij het in gesprek blijven met de Nederlandse regering om de artikelen van de Caïroverklaring serieus te nemen; die roepen ook op om vrouwen te helpen abortus te vermijden.

Laten we met elkaar de indruk vermijden dat abortus gepromoot zou mogen worden als methode van familyplanning en erkennen dat bij een juiste implementatie van maatregelen uit de Caïroverklaring het aantal abortussen juist omlaaggebracht kan worden.

De auteur is beleidsmedewerker bij Prisma, een vereniging van christelijke organisaties voor ontwikkelingssamenwerking.